μαρτυρια του γεροντος Εφραιμ από την Αριζόνα

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=QyAq5lei_0Y

Ἡ ἐ­πι­στο­λὴ τοῦ Ἰ­ω­άν­νη Γ΄ Δού­κα Βα­τά­τζη σὲ νε­ο­ελ­λη­νι­κὴ ἀ­πό­δο­ση (5):

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

 Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

Κεί­με­νο - Εἰ­κό­νες
Ἰ­ω­άν­νης Α.  Σαρ­σά­κης
Στρατιωτικὸς

Ἐρευνώντας τὸν βίο καὶ τὰ κατορθώματα τοῦ Ἁγίου Αὐτοκράτορα Ἰωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη, βρίσκουμε πολλὲς ἐνέργειές του οἱ ὁποῖες εἶναι ἄξιες ἀναφορᾶς  καὶ ἀ­πο­τε­λοῦν ἀ­ξι­ο­μνη­μό­νευ­τες ἱ­στο­ρι­κὲς πα­ρα­κα­τα­θῆ­κες. Συγ­κε­κρι­μέ­να θὰ ἤ­θε­λα νὰ στα­θῶ στὸν ξεκάθαρο χα­ρα­κτή­ρα καὶ τὴ Ρω­μαί­ϊκη λε­βεν­τιά του, τὰ ὁ­ποῖα ἐμ­φα­νῶς δι­α­κρί­νον­ται ἐ­ξε­τά­ζον­τας ὅ­λη τὴν ἱ­στο­ρι­κή του πο­ρεί­α ὡς Αὐ­το­κρά­το­ρα. Δι­ευ­κρι­νι­στι­κὰ θὰ πρέ­πει νὰ ἀ­να­φέ­ρω ὅ­τι ὁ Ἰ­ω­άν­νης Βα­τά­τζης, ὁ ὁ­ποῖ­ος κα­τά­γε­ται ἀ­πὸ τὸ Δι­δυ­μό­τει­χο, (1) ὑ­πῆρ­ξε Αὐ­το­κρά­το­ρας τῆς Ρω­μα­νί­ας (1222–1254) μὲ ἕ­δρα τὴ Νί­και­α τῆς Μι­κρᾶς Ἀ­σί­ας τὴν ἐ­πο­χὴ ὅ­που ἡ Βα­σι­λί­δα τῶν πό­λε­ων εἶ­χε πέ­σει στὰ χέ­ρια τῶν Φράγ­κων ἀ­πὸ τὸ 1204. Στὰ 32 χρό­νια ποὺ βα­σί­λευ­σε πο­λέ­μη­σε ἐ­ναν­τί­ον Φράγ­κων καὶ Βουλ­γά­ρων καὶ κα­τά­φε­ρε νὰ ὀρ­θώ­σει καὶ νὰ ἰ­σχυ­ρο­ποι­ή­σει τὸ κρά­τος τῶν Ρω­μαί­ων. Ἐ­πι­στέ­γα­σμα αὐ­τοῦ τοῦ ἀ­γῶνα ἦ­ταν, 7 χρό­νια με­τὰ τὸν θά­να­τό του ὁ στρα­τός τῆς  Νί­και­ας νὰ ἐ­λευ­θε­ρώ­σει τὴν Βα­σι­λεύ­ου­σα καὶ νὰ ξα­να­γί­νει ἡ Πό­λη τοῦ Με­γά­λου Κων­σταν­τί­νου πρω­τεύ­ου­σα τῆς Ρω­μα­νί­ας. Οἱ ἀ­ρε­τὲς πού προ­α­νέ­φε­ρα γί­νον­ται εὐ­κό­λως ἀν­τι­λη­πτὲς σὲ ὅ­ποι­ον με­λε­τή­σει τὴν ἐ­πι­στο­λὴ ἀ­πάν­τη­ση ποὺ ἔ­στει­λε πρὸς τὸν Πά­πα Γρη­γό­ριο τὸν Θ΄ (2), ἡ ὑ­πό­ψη ἐ­πι­στο­λὴ σα­φέ­στα­τα ἀ­πο­τε­λεῖ ἕ­να κεί­με­νο ἐ­θνι­κῆς ἀ­ξι­ο­πρέ­πειας.                
Μεταφερόμαστε λοιπὸν στὰ μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ 1230, τὴν ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία ὁ ἀνωτέρω ποντίφικας φοβούμενος τὴν ὁρμητικότητα τοῦ Ἰωάννη Βατάτζη καὶ τὴν στρατιωτικὴ ἰσχυροποίηση τοῦ Βασιλείου τῆς Νίκαιας, ἔστελνε ἐπιστολὲς  πρὸς τοὺς ἡ­γε­μό­νες τῆς Δύ­σης. Μέ­σῳ τῶν ἐ­πι­στο­λῶν, τοὺς ζη­τοῦ­σε νὰ πα­ρά­σχουν βο­ή­θεια πρὸς τοὺς Φράγ­κους κα­τα­κτη­τὲς τῆς Κων­σταν­τι­νού­πο­λης. Ἐ­κτὸς ἀ­πὸ τοὺς ὑ­πο­τε­λεῖς του ἡ­γε­μό­νες, ὁ Πά­πας ἔ­στει­λε ἐ­πι­στο­λὴ καὶ πρὸς τὸν Ἕλ­λη­να Αὐ­το­κρά­το­ρα, ἡ ὁ­ποί­α δὲν δι­ε­σώ­θη, μπο­ροῦ­με ὅ­μως νὰ ἐν­νο­ή­σου­με ἐν μέ­ρει τὸ πε­ρι­ε­χό­με­νό της, ἀ­πὸ τὴν ἐ­πι­στο­λὴ ἀ­πάν­τη­ση τοῦ Ἰ­ω­άν­νη Βα­τά­τζη.
Ἡ ἐ­πι­στο­λὴ ἀ­πάν­τη­ση τοῦ ἐ­λε­ή­μο­να Βα­σι­λιά, πρω­το­δη­μο­σι­εύ­θη­κε με­τὰ τὴν ἵ­δρυ­ση τοῦ νε­ο­ελ­λη­νι­κοῦ κρά­τους, στὸ πε­ρι­ο­δι­κὸ «Ἀ­θή­ναι­ον» τὸ 1872 ἀ­πὸ τὸν Ἰ­ω­άν­νη Σακ­κε­λι­ῶ­νο (3), ὁ ὁ­ποῖ­ος σχο­λιά­ζει ὅ­τι ¨ὁ Αὐ­το­κρά­το­ρας Ἰ­ω­άν­νης ὁ­μι­λεῖ ὡς Ἀρ­χαῖ­ος Ἕλ­λη­νας μὲ πε­ρη­φά­νια καὶ δρι­μύ­τη­τα κα­τὰ τῶν κα­τα­λα­βόν­των τὴν Βα­σι­λεύ­ου­σα Φράγ­κων¨. Ὁ Ἀν­τώ­νιος Μη­λι­α­ρά­κης (4) στὸ ἔρ­γο του ¨Ἱ­στο­ρί­α τοῦ Βα­σι­λεί­ου τῆς Νι­καί­ας καὶ τοῦ Δε­σπο­τά­του τῆς Ἠ­πεί­ρου¨ πα­ρα­θέ­τει τὴν ἐ­πι­στο­λὴ ἀ­φοῦ πρῶ­τα σχο­λιά­ζει τὰ ἑ­ξῆς: ¨Εἰς ταῦ­τα ὁ Βα­τά­τζης ἀ­πήν­τη­σε δι᾿ ὕ­φους ὑ­πε­ρο­πτι­κοῦ καὶ δι᾿ εἰ­ρω­νεί­ας κα­τα­πλη­κτι­κῆς, εἰς οὐ­δὲν λο­γι­ζό­με­νος τὸ ἀ­ξί­ω­μα τοῦ Πά­πα, καὶ ὁ­μι­λῶν πε­ρὶ ἑ­αυ­τοῦ ὡς μο­νάρ­χου κρα­ται­οῦ, κε­κλη­μέ­νου εἰς τὴν βα­σι­λεί­αν ἐκ Θε­οῦ καὶ ἐκ βα­σι­λι­κοῦ γέ­νους πα­λαιοῦ¨.  
Ἀ­ξί­ζει πι­στεύ­ω ὁ ἀ­να­γνώ­στης νὰ με­λε­τή­σει τὴν ἐ­πι­στο­λὴ καὶ νὰ πα­ρα­δειγ­μα­τι­στεῖ ἀ­πὸ τὸ ὕ­φος, τὴν φι­λο­πα­τρί­α καὶ τὴν Ρω­μαί­ϊκη λε­βεν­τιὰ τοῦ Ἁ­γί­ου Δι­δυ­μο­τει­χί­τη Αὐ­το­κρά­το­ρα. Ὅ­πως ἐ­πί­σης θὰ εἶ­ναι ὠ­φέ­λι­μο στὸν κα­θέ­να νὰ με­λε­τή­σει καὶ τὸν κα­τὰ πλά­τος βί­ο του.

Ἡ ἐ­πι­στο­λὴ τοῦ Ἰ­ω­άν­νη Γ΄ Δού­κα Βα­τά­τζη σὲ νε­ο­ελ­λη­νι­κὴ ἀ­πό­δο­ση (5):

Ἰ­ω­άν­νης ἐν Χρι­στῷ τῷ Θε­ῷ Βα­σι­λεὺς καὶ Αὐ­το­κρά­τωρ Ρω­μαί­ων ὁ Δού­κας, τῷ ἁ­γι­ω­τά­τῳ Πά­πα τῆς πρε­σβυ­τέ­ρας Ρώ­μης Γρη­γο­ρί­ῳ. Ἂς ἔ­χω τὰς σω­τη­ρί­ους εὐ­χάς σου.
Αὐ­τοί, ποὺ ἔ­στει­λε ἡ ἁ­γι­ό­τη­τά σου καὶ μοῦ ἔ­φε­ραν αὐ­τὴ τὴν ἐ­πι­στο­λή σου, ἐ­πέ­με­ναν ὅ­τι εἶ­ναι γράμ­μα τῆς ἁ­γι­ό­τη­τάς σου. Ὅ­μως ἐ­γώ, ὁ Βα­σι­λιάς, ἀ­φοῦ δι­ά­βα­σα ὅ­σα εἶ­ναι γραμ­μέ­να, ἀρ­νή­θη­κα νὰ πι­στέ­ψω ὅ­τι εἶ­ναι δι­κό σου γράμ­μα, ἀλ­λὰ θε­ώ­ρη­σα ὅ­τι τὸ ᾿γραψε ἕ­νας ἄν­θρω­πος μὲ χα­μέ­να πέ­ρα γιὰ πέ­ρα τὰ μυα­λά του, ποὺ ὅ­μως ὁ ψυ­χι­κός του κό­σμος εἶ­ναι φου­σκω­μέ­νος ἀ­πὸ ἀ­λα­ζο­νεί­α καὶ αὐ­θά­δεια δι­ό­τι πῶς θὰ μπο­ρού­σα­με νὰ σχη­μα­τί­σου­με δι­α­φο­ρε­τι­κὴ γνώ­μη γιὰ τὸν γρά­ψαν­τα, τὴ στιγ­μὴ ποὺ ἀ­πευ­θύ­νε­ται στὴ βα­σι­λι­κή μου δύ­να­μη θε­ω­ρών­τας με σὰν ἕ­να ἀ­νώ­νυ­μο καὶ ἄ­δο­ξο καὶ ἀ­σή­μαν­το ἀν­θρω­πά­κι; Δὲν σοῦ μί­λη­σε κα­νεὶς γιὰ τὸ μέ­γε­θος τῆς ἐ­ξου­σί­ας καὶ τῆς δυ­νά­με­ώς μας;
Δὲ χρει­α­ζό­μα­σταν ἰ­δι­αί­τε­ρη σο­φί­α γιὰ νὰ γνω­ρί­σου­με κα­λὰ ποι­ὸς εἶ­ναι ὁ δι­κός σου θρό­νος. Ἂν βρι­σκό­ταν πά­νω σὲ σύν­νε­φα ἢ ἂν κά­που ¨με­τέ­ω­ρος¨, ἴ­σως ἔ­πρε­πε νὰ ἔ­χου­με με­τε­ω­ρο­λο­γι­κὲς γνώ­σεις γιὰ νὰ τὸν βροῦ­με, ἀλλ᾿ ἐ­πει­δὴ στη­ρί­ζε­ται στὴ γῆ καὶ δὲ δι­α­φέ­ρει κα­θό­λου ἀ­πὸ τοὺς ὑ­πο­λοί­πους θρό­νους, ὅ­λος ὁ κό­σμος τὸν ξέ­ρει.
Μᾶς γρά­φεις ὅ­τι ἀ­πὸ τὸ δι­κό μας, τὸ Ἑλ­λη­νι­κὸ Γέ­νος, ἄν­θη­σε ἡ σο­φί­α καὶ τὰ ἀ­γα­θά της καὶ δι­α­δό­θη­κε στοὺς ἄλ­λους λα­ούς. Αὐ­τὸ σω­στὰ γρά­φεις. Πῶς ὅ­μως ἀ­γνό­η­σες ἢ καὶ ἂν ὑ­πο­τε­θεῖ ὅ­τι δὲν τὸ ἀ­γνό­η­σες, πῶς ξέ­χα­σες νὰ γρά­ψεις ὅ­τι, μα­ζὶ μὲ τὴ σο­φί­α, τὸ Γέ­νος μας κλη­ρο­νό­μη­σε ἀ­πὸ τὸν Μέ­γα Κων­σταν­τῖ­νο καὶ τὴ βα­σι­λεί­α; Ποι­ὸς ἀ­γνο­εῖ ὅ­τι τὰ κλη­ρο­νο­μι­κὰ δι­και­ώ­μα­τα τῆς δι­α­δο­χῆς πέ­ρα­σαν ἀ­πὸ ἐ­κεῖ­νον στὸ δι­κό μας Γέ­νος καὶ ὅ­τι ἐ­μεῖς εἴ­μα­στε οἱ νό­μι­μοι κλη­ρο­νό­μοι καὶ δι­ά­δο­χοι;
Ἔ­πει­τα, σὺ ἀ­παι­τεῖς νὰ μὴν ἀ­γνο­ή­σου­με τὸ θρό­νο σου καὶ τὰ προ­νό­μιά του. Ἀλ­λὰ καὶ ἐ­μεῖς ἔ­χου­με νὰ ἀν­τα­παι­τή­σου­με νὰ δεῖς κα­θα­ρὰ καὶ νὰ μά­θεις τὰ δι­και­ώ­μα­τα ποὺ ἔ­χου­με ἐ­μεῖς ἐ­πὶ τῆς ἐ­ξου­σί­ας καὶ τοῦ κρά­τους τῆς Κων­σταν­τι­νού­πο­λης, τὸ ὁ­ποῖ­ο, ἀ­πὸ τὸν Μέ­γα Κων­σταν­τῖ­νο, δι­α­τη­ρή­θη­κε γιὰ μί­α χι­λι­ε­τί­α καὶ ἔ­φτα­σε σέ μᾶς. Οἱ γε­νάρ­χες της βα­σι­λεῖς μου εἶ­ναι ἀ­πὸ τὸ γέ­νος τῶν Δου­κῶν καὶ τῶν Κο­μνη­νῶν, γιὰ νὰ μὴν ἀ­να­φέ­ρω ἐ­δῶ καὶ ὅ­λους τούς ἄλ­λους Βα­σι­λεῖς ποὺ εἶ­χαν Ἑλ­λη­νι­κὴ κα­τα­γω­γὴ καὶ γιὰ πολ­λὲς ἑ­κα­τον­τά­δες χρό­νια κα­τεῖ­χαν τὴν βα­σι­λι­κὴ ἐ­ξου­σί­α τῆς Κων­σταν­τι­νού­πο­λης. Αὐ­τοὺς ὅ­λους, καὶ ἡ Ἐκ­κλη­σί­α τῆς Ρώ­μης καὶ οἱ ἱ­ε­ράρ­χες της, τοὺς προ­σκυ­νοῦ­σαν ὡς Αὐ­το­κρά­το­ρες τῶν Ρω­μαί­ων. Πῶς λοι­πὸν ἐ­μεῖς φαι­νό­μα­στε στὰ μά­τια σου ὅ­τι δὲν ἐ­ξου­σι­ά­ζου­με καὶ δὲ βα­σι­λεύ­ου­με σὲ κα­νέ­να τό­πο, πα­ρὰ χει­ρο­τό­νη­σες λὲς κι εἶ­ναι ἐ­πί­σκο­πός σου τὸν ἐκ Βρυ­έν­νης Ἰ­ω­άν­νη βα­σι­λιὰ στὴν Πό­λη; Ποι­ὸ δί­και­ο ἐ­πρυ­τά­νευ­σε στὴ συγ­κε­κριμένη αὐ­τὴ πε­ρί­στα­ση; Πῶς κα­τά­φε­ρε ἡ τι­μί­α σου κε­φα­λὴ καὶ ἐ­παι­νεῖ τὸ ἄ­δι­κο τῆς πλε­ο­νε­ξί­ας καὶ βά­ζει στὴ μοί­ρα τοῦ δι­καί­ου τὴ λη­στρι­κὴ καὶ αἱ­μο­χα­ρή κα­τά­κτη­ση τῆς Κων­σταν­τι­νού­πο­λης ἀ­πὸ τοὺς Λα­τί­νους;
Ἐ­μεῖς ἐ­ξα­ναγ­κα­στή­κα­με ἀ­πὸ τὴν πο­λε­μι­κὴ βί­α καὶ φύ­γα­με ἀ­πὸ τὸν τό­πο μας ὅ­μως δὲν πα­ραι­τού­μα­στε ἀ­πὸ τὰ δι­και­ώ­μα­τά μας τῆς ἐ­ξου­σί­ας καὶ τοῦ κρά­τους τῆς Κων­σταν­τι­νού­πο­λης. Καὶ νὰ ξέ­ρεις ὅ­τι αὐ­τὸς ποὺ βα­σι­λεύ­ει εἶ­ναι ἄρ­χον­τας καὶ κύ­ριος ἔ­θνους καὶ λα­οῦ καὶ πλή­θους δὲν εἶ­ναι ἄρ­χον­τας καὶ ἀ­φεν­τι­κὸ σὲ πέ­τρες καὶ ξύ­λα, μὲ τὰ ὁ­ποῖ­α χτί­στη­καν τὰ τεί­χη καὶ οἱ πύρ­γοι.
Τὸ γράμ­μα σου πε­ρι­εῖ­χε καὶ τοῦ­το τὸ πα­ρά­ξε­νο ὅ­τι ἡ τι­μι­ό­τη­τά σου ἔ­στει­λε κή­ρυ­κες ποὺ δι­ήγ­γει­λαν τὸ κή­ρυγ­μα τοῦ Σταυ­ροῦ σὲ ὅ­λο τὸν κό­σμο, καὶ ὅ­τι πλή­θη πο­λε­μι­στῶν ἔ­σπευ­σαν γιὰ νὰ δι­εκ­δι­κή­σουν τὴν Ἁ­γί­α Γῆ. Σὰν μά­θα­με αὐ­τὴ τὴν εἴ­δη­ση, χα­ρή­κα­με καὶ γε­μί­σα­με μὲ ἐλ­πί­δες. Ἐλ­πί­ζα­με δη­λα­δὴ ὅ­τι αὐ­τοὶ οἱ δι­εκ­δι­κη­ταὶ τῶν Ἁ­γί­ων Τό­πων θὰ ἄρ­χι­ζαν τὴ δί­και­η δου­λειά τους ἀ­πὸ τὴ δι­κή μας πα­τρί­δα καὶ ὅ­τι θὰ τι­μω­ροῦ­σαν αὐ­τοὺς ποὺ τὴν αἰχ­μα­λώ­τι­σαν, για­τί βε­βή­λω­σαν τὶς ἁ­γί­ες Ἐκ­κλη­σί­ες, για­τί βε­βή­λω­σαν τὰ ἱ­ε­ρὰ σκεύ­η καὶ δι­έ­πρα­ξαν κά­θε εἶ­δος ἀ­νο­σι­ουρ­γί­ες κα­τὰ τῶν Χρι­στια­νῶν. Ἐ­πει­δὴ ὅ­μως τὸ γράμ­μα σου ὀ­νό­μα­ζε τὸν Ἰ­ω­άν­νη Βρυ­έν­νιο ποὺ ἀ­πε­βί­ω­σε ἐ­δῶ καὶ πο­λὺν και­ρὸ βα­σι­λιὰ τῆς Κων­σταν­τι­νού­πο­λης, καὶ φί­λο καὶ τέ­κνο τῆς τι­μι­ό­τη­τάς σου, καὶ ἐ­πει­δὴ οἱ νέ­οι σταυ­ρο­φό­ροι σου στέλ­νον­ται γιὰ νὰ βο­η­θή­σουν, γε­λού­σα­με ἀ­να­λο­γι­ζό­με­νοι τὴν εἰ­ρω­νεί­α καὶ τὰ παι­χνί­δια ποὺ παί­ζον­ται κα­τὰ τῶν Ἁ­γί­ων Τό­πων καὶ τοῦ Σταυ­ροῦ.
Ἐ­πει­δὴ ὅ­μως ἡ τι­μι­ό­τη­τά σου, μὲ τὸ γράμ­μα ποὺ ἔ­στει­λες, μᾶς πα­ρα­κι­νεῖ νὰ μὴν πα­ρε­νο­χλοῦ­με τὸν φί­λο σου καὶ υἱ­ὸν Ἰ­ω­άν­νη Βρυ­έν­νιο, γνω­ρί­ζου­με καὶ ἐ­μεῖς στὴν τι­μι­ό­τη­τά σου, ὅ­τι δὲν ξέ­ρου­με σὲ ποι­ὸ μέ­ρος τῆς γῆς ἢ τῆς θά­λασ­σας βρί­σκε­ται ἡ ἐ­πι­κρά­τεια αὐ­τοῦ τοῦ Ἰ­ω­άν­νη. Ἐ­ὰν ὅ­μως ἐν­νο­εῖς τὴν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη, κα­θι­στοῦ­με γνω­στὸ καὶ στὴν ἁ­γι­ό­τη­τά σου καὶ σὲ ὅ­λους τούς Χρι­στια­νοὺς ὅ­τι πο­τὲ δὲ θὰ πά­ψου­με νὰ δί­νου­με μά­χες καὶ νὰ πο­λε­μοῦ­με αὐ­τοὺς ποὺ τὴν κα­τέ­κτη­σαν καὶ τὴν κα­τέ­χουν για­τί ἀ­λή­θεια, πῶς δὲ θὰ δι­α­πράτ­τα­με ἀ­δι­κί­α ἀ­πέ­ναν­τι στοὺς νό­μους τῆς φύ­σης, καὶ στοὺς θε­σμοὺς τῆς Πα­τρί­δας μας, καὶ στοὺς τά­φους τῶν προ­γό­νων μας, καὶ στὰ θεί­α καὶ ἱ­ε­ρὰ τε­μέ­νη, ἂν δὲν πο­λε­μή­σου­με γι᾿ αὐ­τὰ μὲ ὅ­λη τὴ δύ­να­μή μας;
Ὡ­στό­σο, ἂν εἶ­ναι κα­νεὶς ποὺ ἀ­γα­να­κτεῖ γιὰ τού­τη τὴ θέ­ση μας, καὶ μᾶς δυ­σκο­λεύ­ει, καὶ ἐ­ξο­πλί­ζε­ται ἐ­ναν­τί­ον μας, ἔ­χου­με τὸν τρό­πο νὰ ἀ­μυν­θοῦ­με ἐ­ναν­τί­ον του: Πρῶ­τα-πρῶ­τα μὲ τὴ βο­ή­θεια τοῦ Θε­οῦ, καὶ με­τά, μὲ τὰ ἅρ­μα­τα καὶ τὸ ἱπ­πι­κὸ ποὺ ἔ­χου­με, καὶ μὲ πλῆ­θος ἀ­ξι­ό­μα­χων πο­λε­μι­στῶν, οἱ ὁ­ποῖ­οι πολ­λὲς φο­ρὲς πο­λέ­μη­σαν τοὺς σταυ­ρο­φό­ρους. Τό­τε καὶ σύ, ἀ­πὸ τὴ με­ριά σου, σὰν μι­μη­τής, ποὺ εἶ­σαι, τοῦ Χρι­στοῦ, καὶ σὰν δι­ά­δο­χος τοῦ κο­ρυ­φαί­ου τῶν Ἀ­πο­στό­λων Πέ­τρου, ἔ­χον­τας μά­λι­στα τὴ γνώ­ση γιὰ τὸ τί εἶ­ναι θεῖ­ο καὶ νό­μι­μο καὶ γιὰ τὸ τί ἐ­πι­βάλ­λε­ται ἀ­πὸ τοὺς ἀν­θρώ­πι­νους θε­σμούς, τό­τε λέ­ω, θὰ μᾶς ἐ­παι­νέ­σεις, ἀ­φοῦ δί­νου­με τὴ μά­χη γιὰ τὴν Πα­τρί­δα καὶ γιὰ τὴ σύμ­φυ­τη μὲ αὐ­τὴν ἐ­λευ­θε­ρί­α.
Καὶ αὐ­τὰ βέ­βαι­α θὰ συμ­βοῦν κα­τὰ τὸ θέ­λη­μα τοῦ Θε­οῦ. Ἡ βα­σι­λεί­α μου θέ­λει πο­λὺ καὶ πο­θεῖ νὰ δι­α­σώ­σει τὸν σε­βα­σμὸ ποὺ ἁρ­μό­ζει πρὸς τὴν ἁ­γί­α Ἐκ­κλη­σί­α τῆς Ρώ­μης, καὶ νὰ τι­μᾶ τὸ θρό­νο τοῦ κο­ρυ­φαί­ου Ἀ­πο­στό­λου Πέ­τρου καί, ἀ­πέ­ναν­τι τῆς ἁ­γι­ό­τη­τάς σου, νὰ ἔ­χει τὴ σχέ­ση καὶ τὴν τά­ξη τοῦ υἱ­οῦ, καὶ νὰ ἀ­πο­δί­δει σ᾿ αὐ­τὴ τὴν ἁρ­μό­ζου­σα τι­μὴ καὶ ἀ­φο­σί­ω­ση. Αὐ­τὸ θὰ γί­νει ὅ­μως, μό­νο ἐ­ὰν καὶ ἡ δι­κή σου ἁ­γι­ό­τη­τα δὲν πα­ρα­βλέ­ψει τὰ δι­και­ώ­μα­τα τῆς δι­κῆς μας βα­σι­λεί­ας, καὶ ἂν δὲν γρά­φει σὲ μᾶς γράμ­μα­τα μὲ τέ­τοι­α ἐ­πι­πο­λαι­ό­τη­τα καὶ ἀ­πα­ξί­ω­ση.
Ὡ­στό­σο νὰ ξέ­ρει ἡ ἁ­γι­ό­τη­τά σου, ὅ­τι ὑ­πο­δε­χτή­κα­με χω­ρὶς λύ­πη τὸ ἀ­γροῖ­κο ὕ­φος τοῦ γράμ­μα­τός σου, καὶ φερ­θή­κα­με μὲ ἠ­πι­ό­τη­τα στοὺς κο­μι­στές του, μό­νο καὶ μό­νο γιὰ νὰ δι­α­τη­ρή­σου­με τὴν εἰ­ρή­νη μα­ζί σου.

Ση­μει­ώ­σεις

1. Ὁ Ἰ­ω­άν­νης Γ΄ Δού­κας Βα­τά­τζης γεν­νή­θη­κε στὸ Δι­δυ­μό­τει­χο τὸ 1193. Πε­ρὶ τῆς κα­τα­γω­γῆς του μᾶς ἀ­να­φέ­ρει ὁ Γε­ώρ­γιος Ἀ­κρο­πο­λί­της (1217–1281) στὸ ἔρ­γο του ¨Χρο­νι­κὴ Συγ­γρα­φὴ¨ τὸ ὁ­ποῖ­ο ἀ­πο­τε­λεῖ τὴν κύ­ρια ἱ­στο­ρι­κὴ πη­γὴ γιὰ τὴν Αὐ­το­κρα­το­ρί­α τῆς Νί­και­ας.
2. Ὁ Γρη­γό­ριος Θ' δι­α­τέ­λε­σε Πά­πας στὴ Ρώ­μη ἀ­πὸ 1227 ἕ­ως 1241.
3. Ἰ­ω­άν­νης Σακ­κε­λι­ῶ­νος (1815–1891), φι­λό­λο­γος καὶ ἀρ­χει­ο­δί­φης ὑ­πῆρ­ξε με­γά­λος με­λε­τη­τὴς καὶ ἐκ­δό­της πολ­λῶν βυ­ζαν­τι­νῶν κει­μέ­νων.
4. Ἀν­τώ­νιος Μη­λι­α­ρά­κης (1841–1905), τὸ πε­ρι­σπού­δα­στο ἔρ­γο του ¨Ἱ­στο­ρί­α τοῦ Βα­σι­λεί­ου τῆς Νι­καί­ας καὶ τοῦ Δε­σπο­τά­του τῆς Ἠ­πεί­ρου¨ (1898), ἀ­πο­τε­λεῖ τὴν πιὸ με­τα­γε­νέ­στε­ρη ἐμ­πε­ρι­στα­τω­μέ­νη καὶ ἀ­ξι­ό­πι­στη ἑλ­λη­νι­κὴ πη­γὴ γιὰ τὴν Αὐ­το­κρα­το­ρία­ τῆς Νί­και­ας καὶ τὸ Δε­σπο­τᾶ­το τῆς Ἠ­πεί­ρου.
5. Ἡ ἐ­πι­στο­λή, πρω­τό­τυ­πη καὶ σὲ νε­ο­ελ­λη­νι­κὴ ἀ­πό­δο­ση, βρί­σκε­ται στὸ βι­βλί­ο ποὺ ἐ­ξέ­δω­σε ὁ ἐκ­δο­τι­κὸς οἶ­κος ¨Ὀρ­θό­δο­ξος Κυ­ψέ­λη¨ μὲ τί­τλο: ¨Ἰ­ω­άν­νης Γ΄ Δού­κας Βα­τά­τζης ὁ Ἅ­γιος Αὐ­το­κρά­το­ρας τοῦ Βυ­ζαν­τί­ου¨.

Βι­βλι­ο­γρα­φί­α

- Ἀ­κρο­πο­λί­της Γε­ώρ­γιος:  Χρο­νι­κὴ Συγ­γρα­φή.
- Μη­λι­α­ρά­κης Ἀν­τώ­νιος: Ἱ­στο­ρί­α τοῦ Βα­σι­λεί­ου τῆς Νί­και­ας καὶ τοῦ Δε­σπο­τά­του τῆς Ἠ­πεί­ρου.
- Σαρ­σά­κης Α. Ἰ­ω­άν­νης: Ἰ­ω­άν­νης Γ΄ Δού­κας Βα­τά­τζης ὁ Ἅ­γιος Αὐ­το­κρά­το­ρας τοῦ Βυ­ζαν­τί­ου.

4 Νοεμβρίου: Ἑορτάζει ὁ Μαρμαρωμένος Βασιλιάς μας, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Δούκας Βατατζης ὁ ἐλεήμων, Αὐτοκράτωρ Νικαιας!

4 Νοε 2011

4 Νοεμβρίου: Ἑορτάζει ὁ Μαρμαρωμένος Βασιλιάς μας, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Δούκας Βατατζης ὁ ἐλεήμων, Αὐτοκράτωρ Νικαιας!

Ο  ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΟΥΚΑΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ, γεννήθηκε τὸ 1193 στὸ ἱστορικὸ Κάστρο τῆς Θράκης, στὸ Διδυμότειχο. Καταγόταν ἀπὸ οἰκογένεια ἡ ὁποία βρισκόταν κοντὰ στὴ βασιλικὴ σύγκλητο, ἀφοῦ ὁ παπποὺς τοῦ Κωνσταντῖνος, ὁ Βατάτζης λεγόμενος, ἦταν Στρατοπεδάρχης τοῦ βασιλέως Μανουὴλ τοῦ Κομνηνοῦ. Ὅταν κοιμήθηκαν οἱ γονεῖς τοῦ Ἰωάννη, τοῦ ἄφησαν πολὺ μεγάλη περιουσία, τὴν ὁποία ὅμως ὡς σώφρων ἐκεῖνος, μοίρασε στοὺς φτωχούς, καθὼς καὶ σὲ ἀφιερώματα σὲ Ἐκκλησίες.  Στὴ συνέχεια ὁ Ἰωάννης, μία ποὺ ἡ Κωνσταντινούπολη ἦταν στὰ χέρια τῶν Φράγκων, κατευθύνθηκε στὸ Νυμφαῖο της Βιθυνίας, ὅπου τότε ἦταν ἡ ἕδρα τῆς αὐτοκρατορίας μας, ἀφοῦ ἀπὸ τὸ 1204 ὁ Πόλη εἶχε ἀλωθεῖ καὶ κατακυριευθεῖ μὲ δόλο ἀπὸ τοὺς “Σταυροφόρους” καὶ νέος αὐτοκράτωρ εἶχε ἀνακηρυχθεῖ στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας ὁ εὐσεβέστατος Θεόδωρος Λάσκαρης, ὁ ποιητὴς τῆς Μεγάλης Παράκλησης στὴν Παναγιά, τὴν ὁποία καὶ ψάλλουμε ἐναλλὰξ μὲ τὴν Μικρή, κάθε ἡμέρα, ἀπὸ τὴν 1η ἕως τὶς 15 Αὐγούστου! Ἐκεῖ κατέφυγε λοιπὸν ὁ Ἰωάννης, γιὰ νὰ βρεῖ ἕνα θεῖο ἀπὸ τὸν πατέρα του, ὁ ὁποῖος ἦταν Ἱερεὺς στὰ ἀνάκτορα τοῦ Θεοδώρου Λάσκαρη. Ἔτσι, γνωρίστηκε μὲ τὸν καλὸ βασιλέα, ἀλλὰ οὔτε στιγμὴ δὲν ὑπερηφανεύτηκε γιὰ ἐκείνη τὴ συναναστροφή του, ἀλλὰ ἐξακολούθησε νὰ εἶναι φιλικὸς καὶ ταπεινὸς μὲ ὅλους, εὐπρόσιτος, πράος, ἄκακος, γαλήνιος, σεμνὸς καὶ πάντα ἤρεμος στὸ διάλογο. Ἔτσι, μὲ ὅλα αὐτὰ τὰ χαρίσματα, ἦταν ἀξιαγάπητος τόσο, ποὺ ἡ ἀρετὴ τοῦ ἔλαμψε μπροστὰ στὰ μάτια τοῦ Αὐτοκράτορα Θεοδώρου, ὁ ὁποῖος καὶ τοῦ ἔδωσε ὡς σύζυγο τὴ θυγατέρα τοῦ Εἰρήνη. Γιὰ νὰ τὴ λάβει ὅμως γυναίκα του, χρειάστηκε νὰ μονομαχήσει μὲ τὸ Λατίνο Κόραδο, ποὺ καυχιόταν γιὰ τὴ δύναμή του! Ὅμως ὁ Ἰωάννης Βατάτζης τὸν νίκησε, λέγοντας “Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, βοήθει μοί”, σὰν δεύτερος Νέστορας!

ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΝΙΚΑΙΑΣ

Ὅταν ὁ βασιλιὰς Θεόδωρος Λάσκαρης ἀπέθανε, ἀνέλαβε τὴν Αὐτοκρατορία ὁ ἴδιος στὰ...

1222 μ.Χ., ὡς Ἰωάννης Γ’ Δούκας Βατάτζης. Καὶ ἀπὸ τότε ἔδειξε γιὰ μία ἀκόμη φορᾶ, πόσο σοφὴ ἦταν ἡ ἐκλογὴ τοῦ Θεόδωρου. Ἔγινε λοιπὸν ἀπὸ τότε ὁ Ἰωάννης, ὁ προστάτης τῶν ἀδικουμένων, ὁ δικαιότατος κριτής, ἡ πηγὴ ἡ ἀστείρευτή της ἐλεημοσύνης, τόσο, ποὺ τοῦ δόθηκε τὸ προσωνύμιο Ἐλεήμων!

Ἦταν ἀκόμη εὐσεβὴς καὶ πιστὸς στὴν Ὀρθοδοξία βασιλεὺς καὶ ὄχι μόνο ἔδειξε, ἀλλὰ καὶ κατάφερε μὲ τὸ ζῆλο του νὰ βαπτιστοῦν Χριστιανοὶ ὅλοι οἱ Ἰουδαῖοι τῆς ἐπικράτειάς του!

 Ἐπίσης, προσπάθησε τὰ μέγιστα, νὰ γίνει ἡ ἐπανένωση τῶν Ἐκκλησιῶν, δηλαδὴ νὰ ἀναγνωρίσει ἡ Δύση τὸ ὀρθὸ Δόγμα. Κατάφερε μάλιστα νὰ ἀποσταλοῦν πρέσβεις ἀπὸ τὸν Πάπα Γρηγόριο Θ’ καὶ νὰ ἀρχίσει διάλογος, προεξάρχοντος ἀπὸ τὴ δική μας πλευρά του τότε Πατριάρχου Γερμανοῦ τοῦ νέου. Ὁ Ἰωάννης θὰ κατάφερνε τότε τὸ εὐχόμενο, ἀλλὰ δυστυχῶς οἱ Δυτικοὶ δὲν θέλησαν στὸ τέλος νὰ...

 ἀφαιρέσουν τὴν ἀντιορθόδοξη προσθήκη ἀπὸ τὸ Σύμβολο τῆς Ὀρθῆς Πίστεως, δηλαδὴ τὸ “καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἐκπορευόμενον”.

Ὁ Βατάτζης, ὑπῆρξε ὁ προστάτης καὶ συμπαραστάτης τῆς ἀγροτικῆς καὶ ἀστικῆς τάξης καὶ ἐπιδίωκε διαρκῶς τὴν ἄνοδο τοῦ βιοτικοῦ ἐπιπέδου κυρίως τῶν γεωργῶν καὶ κτηνοτρόφων, ἀφοῦ γιὰ νὰ τοὺς βοηθήσει ἔκανε μεγάλη ἀπογραφὴ (κάτι σὰν Ἐθνικὸ Κτηματολόγιο) καὶ ἐπίταξε κατόπιν τεμάχια γὴς ἀπὸ τοὺς μεγαλοκτήμονες καὶ τοὺς ἀριστοκράτες καὶ τὰ διένειμε σὲ ὅλους τους φτωχοὺς ὑπηκόους του, ὥστε νὰ ζοῦν ἄνετα καὶ ἀνθρώπινα!!! Στάθηκε ἀληθινὸς “πατέρας τῶν Ἑλλήνων”, πατάσσοντας μὲ κάθε τρόπο τὴν ἐκμετάλλευση τοῦ λαοῦ, νιώθοντας κάθε λεπτὸ ὄχι σὰν ἁπλὸς βασιλιάς, ἀλλὰ ὡς ταγμένος ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ βοηθάει τὸ λαό του καὶ τοὺς ἀδικουμένους! Ἔλαβε ἀκόμη καὶ μέτρα οἰκονομίας τέτοια, ποὺ ἀπαγόρευαν τὴ σπατάλη τοῦ δημοσίου καὶ τοῦ ἰδιωτικοῦ πλούτου, ἐνῶ ἵδρυσε φιλανθρωπικοὺς καὶ εὐκτήριους οἴκους, πτωχοκομεῖα, νοσοκομεῖα, γηροκομεῖα, βιβλιοθῆκες, ἔχτισε Ναοὺς καὶ βοήθησε ἀποφασιστικὰ τὰ Μοναστήρια μας. Μάλιστα τέτοια ἦταν ἡ πολιτικὴ ποιότητά του, ποὺ ὅταν κάποτε συνάντησε τὸ γιὸ τοῦ Θεόδωρο στὸ κυνήγι νὰ φορᾶ πολυτελῆ ροῦχα, ἀρνήθηκε νὰ τὸν χαιρετήσει! Καὶ ὅταν τὸ παιδὶ τοῦ τὸν ρώτησε σὲ τί εἶχε σφάλει, ὁ Ἰωάννης τοῦ ἀπάντησε ὅτι ἐκεῖνα τὰ μεταξωτὰ καὶ χρυσούφαντα ποὺ φοροῦσε ἦταν ἀπὸ τὸ αἷμα τοῦ λαοῦ του καὶ πὼς θὰ ἔπρεπε νὰ ξέρει ὅτι κάθε ἔξοδο, πρέπει νὰ γίνεται γιὰ τὸν λαό.

Ὁ πλοῦτος τῶν βασιλέων, ἔλεγε, ἀνήκει στὸ λαό!  Ἡ πίστη του στὸ Θεὸ ἦταν πολὺ μεγάλη καὶ τὸν βοήθησε ἀποφασιστικὰ σὲ κάθε τοῦ βῆμα, ὅπως καὶ τότε ποὺ χρειάστηκε νὰ μονομαχήσει μὲ τὸν σκληρὸ Ἀζατίνη, Σουλτάνο τοῦ Ἰκονίου, ποὺ συχνὰ πυκνὰ λεηλατοῦσε τὶς πόλεις μας ποὺ ἦταν κοντὰ στὸν ποταμὸ Μαίανδρο. Ἄκουσε τότε νοερὰ θεία φωνή, ποὺ τοῦ ἔλεγε: “Ὁ σταυρωθεῖς ἐγήγερται, ὁ μεγάλαυχος πέπτωκεν, ὁ καταπεσῶν καὶ συντριβεῖς ἀνώρθωται” καὶ πῆρε εὐθὺς τέτοια δύναμη, ὥστε ὅρμησε καὶ κατανίκησε τὸν τρομερὸ Σουλτάνο!

              Ποτὲ ὁ Ἰωάννης Βατάτζης δὲν ἔβγαζε ἀπὸ τὸ νοῦ τοῦ τὸ μεγάλο ποθούμενο, τὴν ἀνάκτηση τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ τὴν ἀνασύσταση τῆς Ἑλληνοχριστιανικῆς Αὐτοκρατορίας. Γι’ αὐτὸ ἐργάστηκε καὶ πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτὴ μὲ ὅλη τὴ δύναμη τῆς ψυχῆς του. Σώφρων, συνετὸς καὶ προνοητικὸς στὴν πολιτική του, ἂν καὶ εἶχε ἐκλέξει ἰκανότατους στρατηγούς, ἐπιδίωκε τὴν ἀποφυγὴ τῶν μαχῶν. Γνώριζε νὰ μὴν ἀναλαμβάνει τίποτε πρὶν τὸ προπαρασκευάσει κατάλληλα, ἐνῶ εἶχε βαθιὰ εὐσέβεια καὶ ἔδειχνε σεβασμὸ καὶ στὸν πιὸ ἁπλοϊκὸ μοναχό. Ὁ λαὸς τὸν ὑπεραγαποῦσε καὶ ἡ Ἐκκλησία προσευχόταν μὲ χαρὰ γιὰ αὐτόν! Νίκησε τοὺς Λατίνους ποὺ κρατοῦσαν ὅμως ἀκόμα σκλαβωμένη τὴν Πόλη καὶ τοὺς ἐπέβαλε τὴ συνθήκη τοῦ 1225, μὲ τὴν ὁποία κατελάμβανε ὅλα τὰ Μικρασιατικὰ ἐδάφη, ἐκτὸς ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἦταν κοντὰ στὴ Νικομήδεια καὶ ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη. Κατασκεύασε κατόπιν ἰσχυρὸ στόλο καὶ ἐλευθέρωσε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ἰκαρία, Κῶ καὶ ἄλλα νησιὰ τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἀρχιπελάγους, ὑπολογίζοντας σωστὰ ὅτι κουμάντο στὸ Αἰγαῖο κάνει ὅποιος ἔχει στόλο καὶ ἄρα οἱ Λατίνοι χωρὶς πολεμικὰ πλοῖα καὶ βάσεις, δὲν θὰ κρατοῦσαν γιὰ πολὺ ἀκόμη τὴ Θεοφύλακτη Πόλη. Ἐπίασε λοιπὸν καὶ τὰ Στενὰ τῆς Ἕλλης (Ἑλλήσποντος) καὶ ἐπιχείρησε τὶς πρῶτες ἐπιθέσεις στὰ περίχωρα τῆς Βασιλίδας, πετυχαίνοντας στὰ 1225 νὰ ἀπελευθερώσει τὴ στρατηγικὰ σημαντικὴ Ἀδριανούπολη!      Ὁ δρόμος πιὰ γιὰ τὴν Πόλη τοῦ Κωνσταντίνου ἦταν ἀνοιχτός!  Στὰ ἀνατολικὰ προελαύνουν ἐκεῖνο τὸν καιρὸ οἱ Μογγόλοι, ποὺ νικοῦν τὸ Σουλτάνο τοῦ Ἰκονίου, ὁ ὁποῖος ἀναγκάζεται νὰ ζητήσει συνθήκη μὲ τὴ Νίκαια, παύοντας πρὸς τὸ παρὸν νὰ ἀποτελεῖ κίνδυνο, λύνοντας τὰ χέρια τοῦ Βατάτζη, ποὺ κατατροπώνει τώρα καὶ τοὺς Βουλγάρους στὰ 1246 καὶ ἐλευθερώνει τὸ κομμάτι Ἀξιὸς - Ἔβρος ποταμός, ἐνῶ οἱ καμπάνες κοντεύουν νὰ σπάσουν ἀπὸ τὴ χαρὰ τοὺς ὅταν ὁ Ἰωάννης Βατάτζης, ὁ Ἅγιος Βασιλιάς, μπαίνει μὲ συγκίνηση στὴν πρωτεύουσα τῆς Μακεδονίας μας, στὴν Πόλη τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, στὴ Συμβασιλεύουσα Θεσσαλονίκη, τὸν Δεκέμβριο τῆς ἴδιας εὐλογημένης χρονιᾶς! 

            

Ὅμως, ἡ καλή του σύντροφος, ἡ Εἰρήνη Λάσκαρι, κλείνει γιὰ πάντα τὰ μάτια της καὶ κεῖνος θὰ κρατήσει γιὰ πάντα μέσα τοῦ ἀνεξίτηλη τὴ γλυκιὰ μνήμη της. Ὅμως ξέρει πὼς ὁ ἐαυτός του δὲν τοῦ ἀνήκει, ἀλλὰ ἀξίζει νὰ τὸ κάνει κάθε μέρα θυσία γιὰ τὸ λαό του καὶ τὴν πατρίδα! Ἔτσι ὁ Ἰωάννης, ἔχοντας ἀναπτύξει μία φιλία μὲ τὸ Γερμανὸ αὐτοκράτορα Φρειδερίκο Β’, δέχεται νὰ γίνει ὁ γάμος του μὲ τὴν κόρη τοῦ Φρειδερίκου Κωνσταντία, ὡς ἐπισφράγηση μίας πανίσχυρης συμμαχίας, ποὺ θὰ τρομάξει τὴν Εὐρώπη καὶ ἰδίως τοὺς Λατίνους, ποὺ πιέζονται τώρα πανταχόθεν.

Ἀλλά, ἐνῶ ὁ Ἰωάννης Βατάτζης ἐφτίαξε ἕνα πανίσχυρο κράτος ἀπὸ τὶς στάχτες τοῦ Βυζαντίου καὶ εἶχε σφίξει ἀσφυκτικὰ τὸν κλοιὸ γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη, τὴν ὁποία κατέλαβε ὁ διάδοχός του σὲ λίγα χρόνια μετά, στὶς 4 Νοεμβρίου τοῦ 1254, σὲ ἡλικία 72 ἐτῶν, ἀφήνει τὴν τελευταία πνοή του, ἐπάνω στὸ δρόμο γιὰ τὸ ὄνειρο, ἐπάνω στὸ δρόμο γιὰ τὸ καθῆκον, τὴν Πίστη τοῦ Θεοῦ, τὸ Χρέος γιὰ τὴν Πατρίδα, τὴν Ἀγάπη γιὰ τὸ λαό. Ὡς φαίνεται δὲ ἐκ τῶν εὐρισκομένων στὰ παλαιὰ μουσικὰ χειρόγραφα πολυελέων καὶ δοξολογιῶν, ποὺ φέρουν τὸ ὄνομά του, ὁ Ἰωάννης ὑπῆρξε καὶ μύστης τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ βέβαια ὀφείλεται στὴ σχέση του μὲ τὸν Θεοδωρη Λάσκαρι, .ὁ ὁποῖος διακρίθηκε ὡς θεοτοκαριογράφος.

 Τὴν  ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς του 4 Νοεμβρίου ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τὴ μνήμη του καὶ ἰδιαίτερα τιμᾶται στὴ πατρίδα του, στὸ βυζαντινὸ Διδυμότειχο.  Δυστυχῶς στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι τόσο γνωστὸς ὅσο στὸ Δυτικὸ ἐπιστημονικὸ κόσμο ποὺ εἶναι σήμερα ἀντικείμενο ἐρεύνης!

Ο ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ

Σὲ διαγωνισμὸ τοῦ ΑΣΕΠ τὸ 2008 τέθηκε τὸ ἐρώτημα ποιὸς εἶναι ὁ Μαρμαρωμένος Βασιλιὰς ποὺ μιλᾶ ὁ θρύλος. Ἡ σωστὴ ἀπάντηση ἦταν: Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βατάτζης.

Καὶ δὲν εἶναι ὁ Κῶν/νὸς Παλαιολόγος ὁ ὁποῖος ἀναγκάσθηκε νὰ παραστεῖ στὴ τελευταία  παπικὴ Θεία Λειτουργία ποὺ ἔγινε στὴν Ἁγία Σοφία, προσδοκώντας βοήθεια ἀπὸ τὸ Πάπα! Καὶ μόνο γι’ αὐτὸ τὸ λόγο δὲν ἀναγνωρίζεται ἅγιος ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Τὸ τίμιο σῶμα τοῦ εὐσεβεστάτου, δίκαιου, γενναίου καὶ ἐλεήμονος βασιλέα Ἰωάννη, ἐνταφιάστηκε σὲ ἕνα Μοναστήρι ποὺ εἶχε κτίσει ὁ ἴδιος καὶ τὸ εἶχε ὀνομάσει Σώσανδρα, ἐνῶ ἀργότερα διὰ θαυμαστῆς ἀποκαλύψεως ὁ ἴδιος ὁ Ἰωάννης, ζήτησε νὰ μετακομισθεῖ τὸ λείψανό του στὴ Μαγνησία (τῆς Μικρᾶς Ἀσίας). Ὅταν ὅμως πῆγαν νὰ ἀνοίξουν τὸν τάφο γιὰ νὰ ἐκτελέσουν τὴ μετακομιδή, ἀντὶ νὰ βγεῖ ἡ γνωστὴ δυσωδία, μία γλυκιὰ εὐδία ἁπλώθηκε τριγύρω, σὰν νὰ εἶχε ἀνθίσει ἀπότομα κῆπος ἀρωματικός! Ἀλλὰ δὲν ἦταν μονάχα αὐτό. Ὁ νεκρὸς φαινόταν σὰν νὰ κάθεται ἐπὶ βασιλικοῦ θρόνου, χωρὶς νὰ ἔχει καμιὰ μελανότητα, καμιὰ δυσωδία, κανένα ἀπολύτως σημεῖο ποὺ νὰ φανέρωνε πὼς ἦταν νεκρός!  ΕΠΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ἦταν μέσα στὸν τάφο καὶ τὸ χρῶμα τοῦ σώματός του ἦταν ὅπως κάθε φυσιολογικοῦ ἐν ζωὴ ἀνθρώπου! Ἐμοίαζε πραγματικὰ σὰν ἕνας ὁλοζώντανος, ἀλλὰ ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ! Καὶ μάλιστα καὶ αὐτὰ ἀκόμη τὰ ροῦχα τοῦ ἐπίσης εἶχαν διατηρηθεῖ ἐπὶ ἑπτὰ χρόνια ἀδιάφθορα καὶ ἐμοίαζαν σὰν νὰ εἶχαν μόλις ραφθεῖ! Γιατί ἔτσι ἀντιδοξάζει ὁ Θεὸς ἐκείνους ποὺ Τὸν δοξάζουν στὴ γῆ!. Μάλιστα ἀπὸ τότε τὸ τίμιο λείψανο τοῦ Ἁγίου βασιλέως Ἰωάννη Δούκα Βατάτζη τοῦ Ἐλεήμονος ἔδωσε πάμπολλα θαύματα, γιατρεύοντας θαυματουργικὰ Χάριτι Θεοῦ ἀσθένειες, διώκοντας δαίμονες καὶ θεραπεύοντας ἕνα σωρὸ πάθη, μὲ τὴν κατοικοῦσα ἐν αὐτῶ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος!

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ.

Ἀναφέρεται -ὅπως σημειώνεται σὲ ἡμερολόγιο ποὺ ἐξέδωσε τὸ 2001 ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Διδυμοτείχου, Ὀρεστιάδος καὶ Σουφλίου- ὅτι μέχρι τὸ 1992 “ἡ μνήμη τοῦ αὐτοκράτορα Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος ἐτιμάτο κάθε χρόνο στὴν ἐκκλησία τῆς Μαγνησίας, τὴν ὁποία ἔκτισε ὁ ἴδιος καὶ στὴν ὁποία βρῆκε τὴν τελευταία ἀνάπαυσή του, καθὼς καὶ στὸ Νυμφαῖον, τὴν ἀγαπημένη τοῦ κατοικία” (Ὀστρογκόρσκυ).

Ὅμως τί ἀπέγινε ὁ Ναὸς ἐκεῖνος; Τί ἀπέγινε τὸ ἄφθαρτο λείψανο τοῦ “Μαρμαρωμένου Βασιλιά”; Τί σχέση ἔχει μὲ τὸ “θρύλο” καὶ ποιὰ μὲ τὶς προφητεῖες γιὰ ἀνάκτηση τῆς Πόλης, ποὺ τόσο καὶ ὁ ἴδιος εἶχε πασχίσει;

Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη Δούκα Βατάτζη τοῦ Ἐλεήμονος, τιμᾶται καὶ ἑορτάζεται ἀπὸ τὴν ἐκκλησία, ἰδιαίτερα στὸ βυζαντινὸ Διδυμότειχο, ἐπάνω στὴν Ἐκκλησιὰ τοῦ Χριστοῦ Σωτήρα τοῦ κάστρου, ὅπου καὶ ὑπάρχει σὰν θησαυρὸς ἡ φορητὴ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου, δημιούργημα τῆς λαϊκῆς τέχνης τοῦ 1958, ποὺ πάνω της ἔχει γραμμένο καὶ τὸ Ἀπολυτίκιό του: 

“ Τὸν λαμπρὸν Βασιλέα καὶ τῶν πιστῶν μέγα καύχημα καὶ τῶν νυμφαίων τὸ κλέος, Ἰωάννην τιμήσωμεν, ἐν ὕμνοις καὶ ὠδαῖς πνευματικαῖς, τὴν μνήμην ἐπιτελοῦντες αὐτοῦ, συμφώνως ἀνακράζοντες. Δόξα τῷ σὲ Δοξάσαντι, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῶν ἐνεργούντι διὰ σου πάσιν ἰάματα”

Τέλος νὰ ἀναφέρουμε τὸ συγκλονιστικὸ κείμενο, τὸ ὁποῖο διαφωτίζει τὴν ἑλληνικὴ καὶ ὀρθόδοξη συνείδηση τῶν «Ρωμαίων βασιλέων», ποὺ διασώζει ὁ ἀείμνηστος καθηγητὴς τῆς Ἱστορίας Ἀπόστολος Βακαλόπουλος καὶ ἔχει τίτλο «Τοῦ ἀοιδίμου βασιλέως κυροῦ Ἰωάννου τοῦ Δούκα πρὸς τὸν τότε Πάπαν Γρηγόριον Θ΄>> (1227-1241) καὶ ἡ ὁποία εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὴ γιὰ τὶς ἰδέες ποῦ ἐπικρατοῦν στοὺς βασιλεῖς τῆς Νίκαιας μετὰ τὸ 1204. Ἔντονη εἶναι ἡ ἑλληνολατρία καὶ ἡ ἐθνικὴ ἑλληνικὴ συνείδησή τους, ποῦ βαθμιαία ταυτίζεται μὲ τὴν Ὀρθοδοξία.  Ἐδῶ παρατηροῦμε καθαρὰ πῶς γεννιοῦνται καὶ δροῦν οἱ πολιτικὲς ἐκεῖνες ἀντιλήψεις, ποῦ ἀποβλέπουν στὴν ἀπελευθέρωση τῶν σκλαβωμένων ἑλληνικῶν χωρῶν, καὶ οἱ ὁποῖες προσαρμοσμένες ἐπιζοῦν ἐπὶ Τουρκοκρατίας μέσα σὲ νέες συνθῆκες. Καὶ τελικὰ πῶς διαμορφώνουν τὸ περιεχόμενο τῆς λεγόμενης Μεγάλης Ἰδέας».

Τὸ κείμενο ξεκινᾶ μὲ τὴν ἔκπληξη τοῦ Ἰωάννη Βατάτζη πῶς τόλμησε ὁ Πάπας νὰ τοῦ ζητήσει νὰ παύσει νὰ διεκδικεῖ τὴν Κωνσταντινούπολη ἀπὸ τὸν Φράγκο ἡγεμόνα , ὁ ὁποῖος τὴν κατέχει ἀπὸ τὸ 1204. Γράφει μὲ ἑλληνικὴ ἀξιοπρέπεια καὶ διπλωματικὴ εἰρωνεία ὁ Βατάτζης, ἀφοῦ προσδιορίσει στὴ ἀρχὴ ποιὸς εἶναι ὁ γράφων: «Ἰωάννης ἐν Χριστῷ τῷ Θεῶ πιστὸς βασιλεὺς καὶ αὐτοκράτωρ Ρωμαίων ὁ Δούκας τῷ ἁγιωτάτω πάπα τῆς πρεσβυτέρας Ρώμης Γρηγορίω σωτηρίας καὶ εὐχῶν αἴτησιν». Ἀποδίδουμε στὴν νεοελληνικὴ ὁρισμένα ἀπὸ τὰ κυριώτερα σημεῖα τῆς ἐπιστολῆς: «Ἐγὼ ὡς βασιλεὺς θεωρῶ ἄτοπα τὰ ὅσα μου γράφεις καὶ δὲν ἤθελα νὰ πιστεύσω ὅτι εἶναι δικό σου τὸ γράμμα, ἀλλὰ ἀποτέλεσμα τῆς ἀπελπισίας κάποιου ποῦ βρίσκεται κοντά σου, καὶ ὁ ὁποῖος ἔχει τὴν ψυχὴ τοῦ γεμάτη κακότητα καὶ αὐθάδεια. Ἡ ἁγιότητά σου κοσμεῖται ἀπὸ φρόνηση καὶ διαφέρει ἀπὸ τοὺς πολλοὺς ὡς πρὸς τὴν σωστὴ κρίση. Γι’ αὐτὸ δυσκολεύθηκα πολὺ νὰ πιστεύσω ὅτι εἶναι δικό σου τὸ γράμμα ἂν καὶ ἔχει σταλεῖ πρὸς ἐμέ.» Ἀξίζει νὰ θαυμάσουμε τὴν ἔλλειψη δουλικότητος τοῦ Βατάτζη πρὸς τὸν Πάπα ἂν καὶ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη οἱ Ἕλληνες τῆς Νικαίας ἤσαν οἱ ἀδύναμοι καὶ ὁ Πάπας ἦταν ἡ ὑπερδύναμη τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν. Καὶ συνεχίζει ὁ Ἰωάννης Βατάτζης διατρανώνοντας τὴν ἐθνικὴ συνείδησή του: «Γράφεις στὸ γράμμα σου ὅτι στὸ δικό μας γένος τῶν Ἑλλήνων ἡ σοφία βασιλεύει... ὅτι, λοιπόν, ἀπὸ τὸ δικό μας γένος ἀνθησε ἡ σοφία καὶ τὰ ἀγαθά της καὶ διεδόθησαν στοὺς ἄλλους λαούς, αὐτὸ εἶναι ἀληθινό. Ἀλλὰ πῶς συμβαίνει νὰ ἀγνοεῖς, ἢ ἂν δὲν τὸ ἀγνοεῖς πῶς καὶ τὸ ἀπεσιώπησες, ὅτι μαζὶ μὲ τὴν βασιλεύουσα Πόλη καὶ ἡ βασιλεία σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο κληροδοτήθηκε στὸ δικό μας γένος ἀπὸ τὸν Μέγα Κωνσταντῖνο, ὁ ὁποῖος ἐδέχθη τὴν κλήση ἀπὸ τὸν Χριστὸ καὶ κυβέρνησε μὲ σεμνότητα καὶ τιμιότητα; Ὑπάρχει μήπως κανεὶς ποῦ ἀγνοεῖ ὅτι ἡ κληρονομιὰ τῆς δικῆς του διαδοχῆς (σ.σ. τοῦ Μ. Κωνσταντίνου) πέρασε στὸ δικό μας γένος καὶ ἐμεῖς εἴμαστε οἱ κληρονόμοι καὶ διάδοχοί του; Ἀπαιτεῖς νὰ μὴν ἀγνοοῦμε τὰ προνόμιά σου. Καὶ ἐμεῖς ἔχουμε τὴν ἀντίστοιχη ἀπαίτηση νὰ δεῖς καὶ νὰ ἀναγνωρίσεις τὸ δίκαιό μας ὅσον ἀφορᾶ τὴν ἐξουσία μας στὸ κράτος τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὸ ὁποῖο ἀρχίζει ἀπὸ τῶν χρόνων τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου καὶ  ἔζησε ἐπὶ χίλια χρόνια ὥστε ἔφθασε μέχρι καὶ τὴν δική μας βασιλεία. Οἱ γενάρχες τῆς βασιλείας μου, ἀπὸ τὶς οἰκογένειες τῶν Δουκῶν καὶ τῶν Κομνηνῶν, γιὰ νὰ μὴν ἀναφέρω τοὺς ἄλλους, κατάγονται ἀπὸ ἑλληνικὰ γένη. Αὐτοὶ λοιπὸν οἱ ὁμοεθνεῖς μου ἐπὶ πολλοὺς αἰῶνες κατεῖχαν τὴν ἐξουσία στὴν Κωνσταντινούπολη. Καὶ αὐτοὺς ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρώμης καὶ οἱ προϊστάμενοί της τοὺς ἀποκαλοῦσαν Αὐτοκράτορες Ρωμαίων! Διαβεβαιοῦμε δὲ τὴν ἁγιότητά σου καὶ ὅλους τους Χριστιανοὺς ὅτι οὐδέποτε θὰ παύσουμε νὰ ἀγωνιζόμαστε καὶ νὰ πολεμοῦμε κατὰ τῶν κατακτητῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Θὰ ἀσεβούσαμε καὶ πρὸς τοὺς νόμους τῆς φύσεως καὶ πρὸς τοὺς θεσμοὺς τῆς πατρίδος καὶ πρὸς τοὺς τάφους τῶν πατέρων μας καὶ πρὸς τοὺς ἱεροὺς ναοὺς τοῦ Θεοῦ , ἐὰν δὲν ἀγωνιζόμασταν γι’ αὐτὰ μὲ ὅλη μας τὴν δύναμη...... Ἔχουμε μαζί μας τὸν δίκαιο Θεό, ὁ ὁποῖος βοηθεῖ τοὺς ἀδικουμένους καὶ ἀντιτάσσεται στοὺς ἀδικοῦντας.....»

Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α

Ὁ  Ἰωάννης ὁ Βατάτζης ἦταν ὁ δικαιότερος, καὶ πιὸ ἁπλὸς Αὐτοκράτορας τῆς Ρωμανίας τοῦ κακῶς λεγομένου <<Βυζαντίου>>. Ὁ ἴδιος ζοῦσε λιτὰ καὶ ἐφτίαχνε τὸ κτῆμα μόνος του. Μὲ τὴν ἀπογραφὴ ποὺ ἔκανε ἀφαίρεσε ἀπὸ τοὺς πλουσίους κάποια κτήματα καὶ τὰ μοίρασε στὸ λαό, ὥστε κανεὶς νὰ μὴν εἶναι ἀκτήμων. Ἀπαγόρευσε τὴ σπατάλη ἀκόμα καὶ στὸν ἰδιωτικὸ τομέα! Αὐτὸ ποὺ ὀραματίζετο ὁ Μαρξισμὸς μερικοὺς αἰῶνες ἀργότερα τὸ ἔκανε ὁ ἴδιος πράξη, ἀπὸ τότε, ὄχι μὲ λόγια καὶ θεωρίες, ἀλλὰ μὲ ἔργα, μὲ τὸ δικό του παράδειγμα, ἐμπνεόμενος ἀπὸ τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο! Ἐφτίαξε ἕνα καταπληκτικὸ κράτος προνοίας μὲ πάμπολα ἱδρύματα. Ὁ <<πένης βασιλέας>> ἀνασύστασε καὶ ὑπερδιπλασίασε τὸ κράτος του. Προσπάθησε μὲ διπλωματία νὰ μὴν κάνει πολέμους, καὶ ἐνῶ εἶχε τοὺς καλύτερους στρατηγούς, παρὰ μόνο ὅταν ὑπῆρχε ἀνάγκη. Τελικὰ δὲν ἀξιώθηκε νὰ ἐλευθερώσει τὴ Πόλη ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους, ἀλλὰ ἑτοίμασε ὅλο τὸ ἔργο γιὰ τὸν μετέπειτα διάδοχό του. Ἡ Ἐκκλησία τὸν ἀνέδειξε Ἅγιο καὶ ἐπειδὴ οἱ προφητεῖες μιλοῦν γιὰ κάποιον Ἰωάννη ποὺ θὰ ἀνακαταλάβει τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὁ θρύλος  θέλει αὐτὸν ὡς ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΙΑ ποὺ θὰ ξαναζωντανεύσει καὶ θὰ φέρει τὴν εἰρήνη καὶ τὴν δικαιοσύνη στὸ κόσμο καὶ τὴν ἐπικράτηση τῆς Ὀρθοδοξίας.

noiazomai.net

http://www.youtube.com/watch?v=ElYEKMJLItk&feature=player_embedded

ΔΕΝ ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ

Αναγράφεται στο τέλος ( σελ.21 ) από την Ελένη Κυπραίου, δημοσιογράφο -συγγραφέα :

Απόσπασμα

" Είπε ο Τούρκος στρατηγός, στον Έλληνα ομόλογό του :

<<...Εσείς οι Έλληνες , δεν πιστεύετε στον θρύλο του Μαρμαρωμένου Βασιλιά; Δεν λέτε και ξαναλέτε μεταξύ σας, πως βόλι εχθρού δεν τον άγγιξε ; Πως τον κατάπιε το μανιασμένο πλήθος των πορθητών της Πόλης ; Αλλά πως τον τράβηξε η Παναγιά στην αγκαλιά της, για να τον κάνει Αθάνατο. Δεν είστε βέβαιοι πως ΖΕΙ Ο ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ: Δεν είναι θρύλος. Ψεύτικη ελπίδα. Ονειροφαντασία. Είναι ΑΛΗΘΕΙΑ. Δες και μόνος σου...>>

..."ΔΕΝ ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ, ούτε και πρόκειται να αλωθεί.

Καθώς γράφουμε, ξεπηδά από τα βάθη της μνήμης μας μια ιστορία, που αν δεν είναι αληθινή, τουλάχιστον θα μπορούσε να αποθανατιστεί σαν θρύλος.

Μας την αφηγήθηκε, πριν μερικά χρόνια, προσωπικότητα αξιόλογη (τηρούμε την ανωνυμία της) και πάντως ούτε ευφάνταστη, ούτε παραμυθόλογα.

Πριν μερικά χρόνια λοιπόν, λιγότερα από μια δεκαετία, υπηρετούσαν, απ΄τη μια κι΄απο την άλλη πλευρά του Έβρου, στα σύνορα, που διαιρούν την Θράκη μας στα δυο, αντίστοιχα, Ελλην. και Τούρκος στρατηγός.

Οι δυο άνδρες είχαν συνδεθεί με στενή μεταξύ τους φιλία. Πολύ περισσότερο που ο Τούρκος στρατηγός, είχε σύζυγο Ελληνίδα. Όταν έφτασε ο καιρός να μετατεθούν για άλλη υπηρεσία, προσκάλεσε ο Τούρκος τον Έλληνα συνάδελφο του. "Τόσον καιρό", του είπε, "περάσαμε ανέφελα μαζί. Οι διαφορές που έχουν οι δυο χώρες μας, μεταξύ τους, δεν επηρέασαν τη φιλία μας. Αλλά κι΄ εμείς οι Τούρκοι θεωρούμε τη φιλία ιερή. Θα ήθελα αύριο το βράδυ να σου το αποδείξω."

Την επόμενη, στις 10 ακριβώς, ο Ελλην. επιβιβαζόταν στο ιδιωτικό αυτοκίνητο του Τούρκου. Νύχτα αφέγγαρη ήταν. Ερημικοί οι δρόμοι. Ανοιχτή κι η λεωφόρος ταχείας κυκλοφορίας προς την Πόλη. Κοντά μεσάνυχτα πρέπει να πλησίασαν στις παρυφές της. Ύπνος βαθύς είχε καθηλώσει στα κρεβάτια τους κατοίκους της. Ησυχία στους δρόμους.

Γρήγορος, ο οδηγός Τούρκος, μπήκε βγήκε από στενά, από περιπλεγμένα σαν κουβάρι καλντερίμια. Νύχτα αφέγγαρη. Έσβησε τη μηχανή, σταμάτησε μπροστά σε καγκελόπορτα με γραφές στα ελληνικά.

Ο γοργός ρυθμός, η αγωνία, η περιέργεια, δεν άφηναν στον Έλληνα περιθώρια να ψάξει, ούτε καν να προβληματιστεί. Ακολουθούσε τον Τούρκο πειθήνια, σαν αυτόματο, χωρίς φόβο, με περίσσια εμπιστοσύνη. Ούτε καν που του πέρασε απ' το μυαλό, πως μπορούσαν να΄ναι και κακές οι προθέσεις του.

Στάθηκαν μπροστά σε διπλομανταλωμένη σιδερένια στενή θύρα. Έβγαλε κλειδί απ' την τσέπη του ο Τούρκος. Ξεκλείδωσε. ʼνοιξε. Υπόγειο ήταν. Μούχλα ανέδιναν οι τοίχοι. Μούχλα και κλεισούρα. Λησμονιά, καταχωνιασμένη στα έγκατα της γης. Περπάτησαν κι οι δυο, σε διαδρόμους, χωρίς να σκοντάφτουν. Τους βάραινε η σιωπή, η αναμονή. Που πήγαιναν, έτσι στα τυφλά ? Που κατευθύνονταν ? Ανάστροφα στον χρόνο. Σε ποιον χρόνο ? Τον ανθρώπινο ή τον Θεϊκό ?

Ο Τούρκος ήξερε. Αλλά δεν ήξερε ακόμη ο Έλληνας. Δεν μπορούσε να δικαιολογήσει την περιπλάνηση. Μα ούτε και πρόφταινε να προβληματιστεί. Ακλουθούσε. Με την βεβαιότητα, πως η στιγμή ήταν μοναδική. Πως δεν θα' χε την ευκαιρία, ποτέ ξανά, να την ξαναζήσει. Ακλουθούσε. Ονειρευόταν άραγε ? Υπνοβατούσε ?

Φτερωμένη η φαντασία του, ανάπλαθε μονοπάτια, που μόνο σε ελαφρύ ύπνο βαδίζει κανείς. Ένα ήταν σίγουρο: δεν θα ξανάβρισκε ποτέ τον δρόμο. Δεν θα τον ξανάβρισκε χωρίς οδηγό. Είχαν φτάσει στο τέρμα.

Θύρα και πάλι αρματωμένη μπροστά τους. Βαριά σιωπή. Η σιγή της υστάτης ώρας. Που ήρθε να διακόψει μόνο το τρίξιμο της κλειδαριάς. Το γκρίνιασμα του σκουριασμένου σίδερου. Μισάνοιξε η βαριά θύρα. Ισχνό φως στο εσωτερικό. Υπερκόσμιο. Μυστηριακό. Υπόγειο ? Μπουντρούμι ? Κενοτάφιο ?

Και τότε, τότε μόνον μίλησε ο Τούρκος : "Εσείς οι Έλληνες, δεν πιστεύετε στον θρύλο του Μαρμαρωμένου Βασιλιά ? Δεν λέτε και ξαναλέτε μεταξύ σας, πως βόλι εχθρού δεν τον άγγιξε ? Πως τον κατάπιε το μανιασμένο πλήθος των πορθητών της Πόλης ? Αλλά πως τον τράβηξε η Παναγία στην αγκαλιά της, για να τον κάνει Αθάνατο ? Δεν είστε βέβαιοι πως ΖΕΙ Ο ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ? Δεν είναι θρύλος. Ψεύτικη ελπίδα. Ονειροφαντασία. Είναι ΑΛΗΘΕΙΑ. Δες και μόνος σου."

Στο πάτωμα, μισοανασηκωμένο στον ένα αγκώνα, ο Έλληνας είδε, είδε με τα μάτια του, τον ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΙΑ. ΑΝΑΣΗΚΩΜΕΝΟ.

Ρίγος μεταφυσικό τον διαπέρασε. Θόλωσαν απ' τα δάκρυα τα μάτια του. Θαμπώθηκε η όραση του. Έκανε το σταυρό του. Μπροστά του, εκεί, σε απόσταση ανάσας, το ΘΑΥΜΑ. Κι ήταν αυτός, ο τυχερός, που είχε αξιωθεί να το ζήσει με τις αισθήσεις του. Σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο. Πηχτή η σιωπή, σχεδόν, κοβόταν με το μαχαίρι.

Μίλησε και πάλι ο Τούρκος : "Πριν μερικά χρόνια κείτονταν στο έδαφος ο ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ. Τον τελευταίο καιρό άρχισε σιγά-σιγά ν' ανασηκώνεται. Πάμε."

Ξανάκλεισαν τη θύρα. Την ξανακλείδωσαν. Αντίστροφα βγήκαν μέχρι την αυλή απ' τα υπόγεια. Ξαναπέρασαν την καγκελλένια πόρτα. Δεν άφησαν πίσω ίχνη απ' τις πατημασιές τους. Κανείς δεν τους είχε δει. Μπήκαν στο αυτοκίνητο, πήραν το δρόμο του γυρισμού. Σιωπηλοί. Χωρίς να ανταλλάξουν κουβέντα.

Δεν είχε ακόμη ξημερώσει όταν έφτασαν στον Έβρο. Προτού αποχωριστούν, φιλήθηκαν σταυρωτά. Το ποτάμι κυλούσε ορμητικά προς το Αιγαίο. "Γυρίζει πίσω το ποτάμι", μονολόγησε ο Ελλην. στρατηγός. "Γυρίζει όταν το θελήσει ο Θεός".

Υπηρέτησε αργότερα στο Κέντρο.
Προτού αποστρατευτεί θεώρησε υποχρέωση του ν' αποκαλύψει το μεγάλο μυστικό στην προσωπικότητα που μας το εμπιστεύτηκε, κατονομάζοντας και τον στρατηγό, κάτω από το βλέμμα του Θεού και της Παναγίας. Κάναμε και μείς τον σταυρό μας μουρμουρίζοντας "Η ΠΟΛΙΣ ΔΕΝ ΕΑΛΩ".

ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΗ

* Η Λαϊκή παράδοση λέει για τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, στην πραγματικότητα κανείς ʼγιος και κανείς προφήτης δεν μιλάει για Κωνσταντίνο, όλοι οι προφήτες μιλούν για Ιωάννη.

* Ο Έλληνας στρατηγός πέθανε τον Φεβρουάριο του 2001 πλήρης ημερών. Εμείς μετά από επισταμένη έρευνα, αναζητήσαμε και βρήκαμε την αδελφή του στρατηγού και μας επιβεβαίωσε ότι η μοναδική ευκαιρία που είχε ο αδελφός της ήταν πραγματικότητα, είδε με τα μάτια του τον Αυτοκράτορα Ιωάννη, γιατί έτσι έγραφε η επιγραφή πάνω από το κεφάλι.
για τον Δούκα Ιωάννη Βατάτζη

Best matches for ελληνας τουρκος στρατηγος μαρμαρωμενος

Είπε ο Τούρκος στρατηγός, στον Έλληνα ομόλογό του : <<...Εσείς οι Έλληνες , δεν πιστεύετε στον θρύλο του Μαρμαρωμένου Βασιλιά; Δεν λέτε και ξαναλέτε... Jump to text »

More matches »

« Fewer matches

Ὁ Μαρμαρωμένος Βασιλιάς: Αὐτοκράτωρ Νικαιας Ἅγιος Ἰωάννης Βατάτζης

Ὁ Μαρμαρωμένος Βασιλιάς: Αὐτοκράτωρ Νικαιας Ἅγιος Ἰωάννης Βατάτζης

Ο  ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΟΥΚΑΣ ΒΑΤΑΤΖΗΣ, γεννήθηκε τὸ 1193 στὸ ἱστορικὸ Κάστρο τῆς Θράκης, στὸ Διδυμότειχο. Καταγόταν ἀπὸ οἰκογένεια ἡ ὁποία βρισκόταν κοντὰ στὴ βασιλικὴ σύγκλητο, ἀφοῦ ὁ παπποὺς τοῦ Κωνσταντῖνος, ὁ Βατάτζης λεγόμενος, ἦταν Στρατοπεδάρχης τοῦ βασιλέως Μανουὴλ τοῦ Κομνηνοῦ. Ὅταν κοιμήθηκαν οἱ γονεῖς τοῦ Ἰωάννη, τοῦ ἄφησαν πολὺ μεγάλη περιουσία, τὴν ὁποία ὅμως ὡς σώφρων ἐκεῖνος, μοίρασε στοὺς φτωχούς, καθὼς καὶ σὲ ἀφιερώματα σὲ Ἐκκλησίες.  Στὴ συνέχεια ὁ Ἰωάννης, μία ποὺ ἡ Κωνσταντινούπολη ἦταν στὰ χέρια τῶν Φράγκων, κατευθύνθηκε στὸ Νυμφαῖο της Βιθυνίας, ὅπου τότε ἦταν ἡ ἕδρα τῆς αὐτοκρατορίας μας, ἀφοῦ ἀπὸ τὸ 1204 ὁ Πόλη εἶχε ἀλωθεῖ καὶ κατακυριευθεῖ μὲ δόλο ἀπὸ τοὺς “Σταυροφόρους” καὶ νέος αὐτοκράτωρ εἶχε ἀνακηρυχθεῖ στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας ὁ εὐσεβέστατος Θεόδωρος Λάσκαρης, ὁ ποιητὴς τῆς Μεγάλης Παράκλησης στὴν Παναγιά, τὴν ὁποία καὶ ψάλλουμε ἐναλλὰξ μὲ τὴν Μικρή, κάθε ἡμέρα, ἀπὸ τὴν 1η ἕως τὶς 15 Αὐγούστου! Ἐκεῖ κατέφυγε λοιπὸν ὁ Ἰωάννης, γιὰ νὰ βρεῖ ἕνα θεῖο ἀπὸ τὸν πατέρα του, ὁ ὁποῖος ἦταν Ἱερεὺς στὰ ἀνάκτορα τοῦ Θεοδώρου Λάσκαρη. Ἔτσι, γνωρίστηκε μὲ τὸν καλὸ βασιλέα, ἀλλὰ οὔτε στιγμὴ δὲν ὑπερηφανεύτηκε γιὰ ἐκείνη τὴ συναναστροφή του, ἀλλὰ ἐξακολούθησε νὰ εἶναι φιλικὸς καὶ ταπεινὸς μὲ ὅλους, εὐπρόσιτος, πράος, ἄκακος, γαλήνιος, σεμνὸς καὶ πάντα ἤρεμος στὸ διάλογο. Ἔτσι, μὲ ὅλα αὐτὰ τὰ χαρίσματα, ἦταν ἀξιαγάπητος τόσο, ποὺ ἡ ἀρετὴ τοῦ ἔλαμψε μπροστὰ στὰ μάτια τοῦ Αὐτοκράτορα Θεοδώρου, ὁ ὁποῖος καὶ τοῦ ἔδωσε ὡς σύζυγο τὴ θυγατέρα τοῦ Εἰρήνη. Γιὰ νὰ τὴ λάβει ὅμως γυναίκα του, χρειάστηκε νὰ μονομαχήσει μὲ τὸ Λατίνο Κόραδο, ποὺ καυχιόταν γιὰ τὴ δύναμή του! Ὅμως ὁ Ἰωάννης Βατάτζης τὸν νίκησε, λέγοντας “Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, βοήθει μοί”, σὰν δεύτερος Νέστορας!

ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΝΙΚΑΙΑΣ

Ὅταν ὁ βασιλιὰς Θεόδωρος Λάσκαρης ἀπέθανε, ἀνέλαβε τὴν Αὐτοκρατορία ὁ ἴδιος στὰ 1222 μ.Χ., ὡς Ἰωάννης Γ’ Δούκας Βατάτζης. Καὶ ἀπὸ τότε ἔδειξε γιὰ μία ἀκόμη φορᾶ, πόσο σοφὴ ἦταν ἡ ἐκλογὴ τοῦ Θεόδωρου. Ἔγινε λοιπὸν ἀπὸ τότε ὁ Ἰωάννης, ὁ προστάτης τῶν ἀδικουμένων, ὁ δικαιότατος κριτής, ἡ πηγὴ ἡ ἀστείρευτή της ἐλεημοσύνης, τόσο, ποὺ τοῦ δόθηκε τὸ προσωνύμιο Ἐλεήμων!

Ἦταν ἀκόμη εὐσεβὴς καὶ πιστὸς στὴν Ὀρθοδοξία βασιλεὺς καὶ ὄχι μόνο ἔδειξε, ἀλλὰ καὶ κατάφερε μὲ τὸ ζῆλο του νὰ βαπτιστοῦν Χριστιανοὶ ὅλοι οἱ Ἰουδαῖοι τῆς ἐπικράτειάς του!

 Ἐπίσης, προσπάθησε τὰ μέγιστα, νὰ γίνει ἡ ἐπανένωση τῶν Ἐκκλησιῶν, δηλαδὴ νὰ ἀναγνωρίσει ἡ Δύση τὸ ὀρθὸ Δόγμα. Κατάφερε μάλιστα νὰ ἀποσταλοῦν πρέσβεις ἀπὸ τὸν Πάπα Γρηγόριο Θ’ καὶ νὰ ἀρχίσει διάλογος, προεξάρχοντος ἀπὸ τὴ δική μας πλευρά του τότε Πατριάρχου Γερμανοῦ τοῦ νέου. Ὁ Ἰωάννης θὰ κατάφερνε τότε τὸ εὐχόμενο, ἀλλὰ δυστυχῶς οἱ Δυτικοὶ δὲν θέλησαν στὸ τέλος νὰ...

 ἀφαιρέσουν τὴν ἀντιορθόδοξη προσθήκη ἀπὸ τὸ Σύμβολο τῆς Ὀρθῆς Πίστεως, δηλαδὴ τὸ “καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἐκπορευόμενον”. 

Ὁ Βατάτζης, ὑπῆρξε ὁ προστάτης καὶ συμπαραστάτης τῆς ἀγροτικῆς καὶ ἀστικῆς τάξης καὶ ἐπιδίωκε διαρκῶς τὴν ἄνοδο τοῦ βιοτικοῦ ἐπιπέδου κυρίως τῶν γεωργῶν καὶ κτηνοτρόφων, ἀφοῦ γιὰ νὰ τοὺς βοηθήσει ἔκανε μεγάλη ἀπογραφὴ (κάτι σὰν Ἐθνικὸ Κτηματολόγιο) καὶ ἐπίταξε κατόπιν τεμάχια γὴς ἀπὸ τοὺς μεγαλοκτήμονες καὶ τοὺς ἀριστοκράτες καὶ τὰ διένειμε σὲ ὅλους τους φτωχοὺς ὑπηκόους του, ὥστε νὰ ζοῦν ἄνετα καὶ ἀνθρώπινα!!! Στάθηκε ἀληθινὸς “πατέρας τῶν Ἑλλήνων”, πατάσσοντας μὲ κάθε τρόπο τὴν ἐκμετάλλευση τοῦ λαοῦ, νιώθοντας κάθε λεπτὸ ὄχι σὰν ἁπλὸς βασιλιάς, ἀλλὰ ὡς ταγμένος ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ βοηθάει τὸ λαό του καὶ τοὺς ἀδικουμένους! Ἔλαβε ἀκόμη καὶ μέτρα οἰκονομίας τέτοια, ποὺ ἀπαγόρευαν τὴ σπατάλη τοῦ δημοσίου καὶ τοῦ ἰδιωτικοῦ πλούτου, ἐνῶ ἵδρυσε φιλανθρωπικοὺς καὶ εὐκτήριους οἴκους, πτωχοκομεῖα, νοσοκομεῖα, γηροκομεῖα, βιβλιοθῆκες, ἔχτισε Ναοὺς καὶ βοήθησε ἀποφασιστικὰ τὰ Μοναστήρια μας. Μάλιστα τέτοια ἦταν ἡ πολιτικὴ ποιότητά του, ποὺ ὅταν κάποτε συνάντησε τὸ γιὸ τοῦ Θεόδωρο στὸ κυνήγι νὰ φορᾶ πολυτελῆ ροῦχα, ἀρνήθηκε νὰ τὸν χαιρετήσει! Καὶ ὅταν τὸ παιδὶ τοῦ τὸν ρώτησε σὲ τί εἶχε σφάλει, ὁ Ἰωάννης τοῦ ἀπάντησε ὅτι ἐκεῖνα τὰ μεταξωτὰ καὶ χρυσούφαντα ποὺ φοροῦσε ἦταν ἀπὸ τὸ αἷμα τοῦ λαοῦ του καὶ πὼς θὰ ἔπρεπε νὰ ξέρει ὅτι κάθε ἔξοδο, πρέπει νὰ γίνεται γιὰ τὸν λαό.

Ὁ πλοῦτος τῶν βασιλέων, ἔλεγε, ἀνήκει στὸ λαό!  Ἡ πίστη του στὸ Θεὸ ἦταν πολὺ μεγάλη καὶ τὸν βοήθησε ἀποφασιστικὰ σὲ κάθε τοῦ βῆμα, ὅπως καὶ τότε ποὺ χρειάστηκε νὰ μονομαχήσει μὲ τὸν σκληρὸ Ἀζατίνη, Σουλτάνο τοῦ Ἰκονίου, ποὺ συχνὰ πυκνὰ λεηλατοῦσε τὶς πόλεις μας ποὺ ἦταν κοντὰ στὸν ποταμὸ Μαίανδρο. Ἄκουσε τότε νοερὰ θεία φωνή, ποὺ τοῦ ἔλεγε: “Ὁ σταυρωθεῖς ἐγήγερται, ὁ μεγάλαυχος πέπτωκεν, ὁ καταπεσῶν καὶ συντριβεῖς ἀνώρθωται” καὶ πῆρε εὐθὺς τέτοια δύναμη, ὥστε ὅρμησε καὶ κατανίκησε τὸν τρομερὸ Σουλτάνο! 

              Ποτὲ ὁ Ἰωάννης Βατάτζης δὲν ἔβγαζε ἀπὸ τὸ νοῦ τοῦ τὸ μεγάλο ποθούμενο, τὴν ἀνάκτηση τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ τὴν ἀνασύσταση τῆς Ἑλληνοχριστιανικῆς Αὐτοκρατορίας. Γι’ αὐτὸ ἐργάστηκε καὶ πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτὴ μὲ ὅλη τὴ δύναμη τῆς ψυχῆς του. Σώφρων, συνετὸς καὶ προνοητικὸς στὴν πολιτική του, ἂν καὶ εἶχε ἐκλέξει ἰκανότατους στρατηγούς, ἐπιδίωκε τὴν ἀποφυγὴ τῶν μαχῶν. Γνώριζε νὰ μὴν ἀναλαμβάνει τίποτε πρὶν τὸ προπαρασκευάσει κατάλληλα, ἐνῶ εἶχε βαθιὰ εὐσέβεια καὶ ἔδειχνε σεβασμὸ καὶ στὸν πιὸ ἁπλοϊκὸ μοναχό. Ὁ λαὸς τὸν ὑπεραγαποῦσε καὶ ἡ Ἐκκλησία προσευχόταν μὲ χαρὰ γιὰ αὐτόν! Νίκησε τοὺς Λατίνους ποὺ κρατοῦσαν ὅμως ἀκόμα σκλαβωμένη τὴν Πόλη καὶ τοὺς ἐπέβαλε τὴ συνθήκη τοῦ 1225, μὲ τὴν ὁποία κατελάμβανε ὅλα τὰ Μικρασιατικὰ ἐδάφη, ἐκτὸς ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ἦταν κοντὰ στὴ Νικομήδεια καὶ ἀπέναντι ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη. Κατασκεύασε κατόπιν ἰσχυρὸ στόλο καὶ ἐλευθέρωσε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Ἰκαρία, Κῶ καὶ ἄλλα νησιὰ τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἀρχιπελάγους, ὑπολογίζοντας σωστὰ ὅτι κουμάντο στὸ Αἰγαῖο κάνει ὅποιος ἔχει στόλο καὶ ἄρα οἱ Λατίνοι χωρὶς πολεμικὰ πλοῖα καὶ βάσεις, δὲν θὰ κρατοῦσαν γιὰ πολὺ ἀκόμη τὴ Θεοφύλακτη Πόλη. Ἐπίασε λοιπὸν καὶ τὰ Στενὰ τῆς Ἕλλης (Ἑλλήσποντος) καὶ ἐπιχείρησε τὶς πρῶτες ἐπιθέσεις στὰ περίχωρα τῆς Βασιλίδας, πετυχαίνοντας στὰ 1225 νὰ ἀπελευθερώσει τὴ στρατηγικὰ σημαντικὴ Ἀδριανούπολη!      Ὁ δρόμος πιὰ γιὰ τὴν Πόλη τοῦ Κωνσταντίνου ἦταν ἀνοιχτός!  Στὰ ἀνατολικὰ προελαύνουν ἐκεῖνο τὸν καιρὸ οἱ Μογγόλοι, ποὺ νικοῦν τὸ Σουλτάνο τοῦ Ἰκονίου, ὁ ὁποῖος ἀναγκάζεται νὰ ζητήσει συνθήκη μὲ τὴ Νίκαια, παύοντας πρὸς τὸ παρὸν νὰ ἀποτελεῖ κίνδυνο, λύνοντας τὰ χέρια τοῦ Βατάτζη, ποὺ κατατροπώνει τώρα καὶ τοὺς Βουλγάρους στὰ 1246 καὶ ἐλευθερώνει τὸ κομμάτι Ἀξιὸς - Ἔβρος ποταμός, ἐνῶ οἱ καμπάνες κοντεύουν νὰ σπάσουν ἀπὸ τὴ χαρὰ τοὺς ὅταν ὁ Ἰωάννης Βατάτζης, ὁ Ἅγιος Βασιλιάς, μπαίνει μὲ συγκίνηση στὴν πρωτεύουσα τῆς Μακεδονίας μας, στὴν Πόλη τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, στὴ Συμβασιλεύουσα Θεσσαλονίκη, τὸν Δεκέμβριο τῆς ἴδιας εὐλογημένης χρονιᾶς!  

             

Ὅμως, ἡ καλή του σύντροφος, ἡ Εἰρήνη Λάσκαρι, κλείνει γιὰ πάντα τὰ μάτια της καὶ κεῖνος θὰ κρατήσει γιὰ πάντα μέσα τοῦ ἀνεξίτηλη τὴ γλυκιὰ μνήμη της. Ὅμως ξέρει πὼς ὁ ἐαυτός του δὲν τοῦ ἀνήκει, ἀλλὰ ἀξίζει νὰ τὸ κάνει κάθε μέρα θυσία γιὰ τὸ λαό του καὶ τὴν πατρίδα! Ἔτσι ὁ Ἰωάννης, ἔχοντας ἀναπτύξει μία φιλία μὲ τὸ Γερμανὸ αὐτοκράτορα Φρειδερίκο Β’, δέχεται νὰ γίνει ὁ γάμος του μὲ τὴν κόρη τοῦ Φρειδερίκου Κωνσταντία, ὡς ἐπισφράγηση μίας πανίσχυρης συμμαχίας, ποὺ θὰ τρομάξει τὴν Εὐρώπη καὶ ἰδίως τοὺς Λατίνους, ποὺ πιέζονται τώρα πανταχόθεν. 

Ἀλλά, ἐνῶ ὁ Ἰωάννης Βατάτζης ἐφτίαξε ἕνα πανίσχυρο κράτος ἀπὸ τὶς στάχτες τοῦ Βυζαντίου καὶ εἶχε σφίξει ἀσφυκτικὰ τὸν κλοιὸ γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη, τὴν ὁποία κατέλαβε ὁ διάδοχός του σὲ λίγα χρόνια μετά, στὶς 4 Νοεμβρίου τοῦ 1254, σὲ ἡλικία 72 ἐτῶν, ἀφήνει τὴν τελευταία πνοή του, ἐπάνω στὸ δρόμο γιὰ τὸ ὄνειρο, ἐπάνω στὸ δρόμο γιὰ τὸ καθῆκον, τὴν Πίστη τοῦ Θεοῦ, τὸ Χρέος γιὰ τὴν Πατρίδα, τὴν Ἀγάπη γιὰ τὸ λαό. Ὡς φαίνεται δὲ ἐκ τῶν εὐρισκομένων στὰ παλαιὰ μουσικὰ χειρόγραφα πολυελέων καὶ δοξολογιῶν, ποὺ φέρουν τὸ ὄνομά του, ὁ Ἰωάννης ὑπῆρξε καὶ μύστης τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ βέβαια ὀφείλεται στὴ σχέση του μὲ τὸν Θεοδωρη Λάσκαρι, .ὁ ὁποῖος διακρίθηκε ὡς θεοτοκαριογράφος.

 Τὴν  ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς του 4 Νοεμβρίου ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τὴ μνήμη του καὶ ἰδιαίτερα τιμᾶται στὴ πατρίδα του, στὸ βυζαντινὸ Διδυμότειχο.  Δυστυχῶς στὴν Ἑλλάδα δὲν εἶναι τόσο γνωστὸς ὅσο στὸ Δυτικὸ ἐπιστημονικὸ κόσμο ποὺ εἶναι σήμερα ἀντικείμενο ἐρεύνης!

Ο ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ

Σὲ διαγωνισμὸ τοῦ ΑΣΕΠ τὸ 2008 τέθηκε τὸ ἐρώτημα ποιὸς εἶναι ὁ Μαρμαρωμένος Βασιλιὰς ποὺ μιλᾶ ὁ θρύλος. Ἡ σωστὴ ἀπάντηση ἦταν: Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βατάτζης.

Καὶ δὲν εἶναι ὁ Κῶν/νὸς Παλαιολόγος ὁ ὁποῖος ἀναγκάσθηκε νὰ παραστεῖ στὴ τελευταία  παπικὴ Θεία Λειτουργία ποὺ ἔγινε στὴν Ἁγία Σοφία, προσδοκώντας βοήθεια ἀπὸ τὸ Πάπα! Καὶ μόνο γι’ αὐτὸ τὸ λόγο δὲν ἀναγνωρίζεται ἅγιος ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Τὸ τίμιο σῶμα τοῦ εὐσεβεστάτου, δίκαιου, γενναίου καὶ ἐλεήμονος βασιλέα Ἰωάννη, ἐνταφιάστηκε σὲ ἕνα Μοναστήρι ποὺ εἶχε κτίσει ὁ ἴδιος καὶ τὸ εἶχε ὀνομάσει Σώσανδρα, ἐνῶ ἀργότερα διὰ θαυμαστῆς ἀποκαλύψεως ὁ ἴδιος ὁ Ἰωάννης, ζήτησε νὰ μετακομισθεῖ τὸ λείψανό του στὴ Μαγνησία (τῆς Μικρᾶς Ἀσίας). Ὅταν ὅμως πῆγαν νὰ ἀνοίξουν τὸν τάφο γιὰ νὰ ἐκτελέσουν τὴ μετακομιδή, ἀντὶ νὰ βγεῖ ἡ γνωστὴ δυσωδία, μία γλυκιὰ εὐδία ἁπλώθηκε τριγύρω, σὰν νὰ εἶχε ἀνθίσει ἀπότομα κῆπος ἀρωματικός! Ἀλλὰ δὲν ἦταν μονάχα αὐτό. Ὁ νεκρὸς φαινόταν σὰν νὰ κάθεται ἐπὶ βασιλικοῦ θρόνου, χωρὶς νὰ ἔχει καμιὰ μελανότητα, καμιὰ δυσωδία, κανένα ἀπολύτως σημεῖο ποὺ νὰ φανέρωνε πὼς ἦταν νεκρός!  ΕΠΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ἦταν μέσα στὸν τάφο καὶ τὸ χρῶμα τοῦ σώματός του ἦταν ὅπως κάθε φυσιολογικοῦ ἐν ζωὴ ἀνθρώπου! Ἐμοίαζε πραγματικὰ σὰν ἕνας ὁλοζώντανος, ἀλλὰ ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ! Καὶ μάλιστα καὶ αὐτὰ ἀκόμη τὰ ροῦχα τοῦ ἐπίσης εἶχαν διατηρηθεῖ ἐπὶ ἑπτὰ χρόνια ἀδιάφθορα καὶ ἐμοίαζαν σὰν νὰ εἶχαν μόλις ραφθεῖ! Γιατί ἔτσι ἀντιδοξάζει ὁ Θεὸς ἐκείνους ποὺ Τὸν δοξάζουν στὴ γῆ!. Μάλιστα ἀπὸ τότε τὸ τίμιο λείψανο τοῦ Ἁγίου βασιλέως Ἰωάννη Δούκα Βατάτζη τοῦ Ἐλεήμονος ἔδωσε πάμπολλα θαύματα, γιατρεύοντας θαυματουργικὰ Χάριτι Θεοῦ ἀσθένειες, διώκοντας δαίμονες καὶ θεραπεύοντας ἕνα σωρὸ πάθη, μὲ τὴν κατοικοῦσα ἐν αὐτῶ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! 

 

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ. 

Ἀναφέρεται -ὅπως σημειώνεται σὲ ἡμερολόγιο ποὺ ἐξέδωσε τὸ 2001 ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Διδυμοτείχου, Ὀρεστιάδος καὶ Σουφλίου- ὅτι μέχρι τὸ 1992 “ἡ μνήμη τοῦ αὐτοκράτορα Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος ἐτιμάτο κάθε χρόνο στὴν ἐκκλησία τῆς Μαγνησίας, τὴν ὁποία ἔκτισε ὁ ἴδιος καὶ στὴν ὁποία βρῆκε τὴν τελευταία ἀνάπαυσή του, καθὼς καὶ στὸ Νυμφαῖον, τὴν ἀγαπημένη τοῦ κατοικία” (Ὀστρογκόρσκυ).

Ὅμως τί ἀπέγινε ὁ Ναὸς ἐκεῖνος; Τί ἀπέγινε τὸ ἄφθαρτο λείψανο τοῦ “Μαρμαρωμένου Βασιλιά”; Τί σχέση ἔχει μὲ τὸ “θρύλο” καὶ ποιὰ μὲ τὶς προφητεῖες γιὰ ἀνάκτηση τῆς Πόλης, ποὺ τόσο καὶ ὁ ἴδιος εἶχε πασχίσει;

Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη Δούκα Βατάτζη τοῦ Ἐλεήμονος, τιμᾶται καὶ ἑορτάζεται ἀπὸ τὴν ἐκκλησία, ἰδιαίτερα στὸ βυζαντινὸ Διδυμότειχο, ἐπάνω στὴν Ἐκκλησιὰ τοῦ Χριστοῦ Σωτήρα τοῦ κάστρου, ὅπου καὶ ὑπάρχει σὰν θησαυρὸς ἡ φορητὴ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου, δημιούργημα τῆς λαϊκῆς τέχνης τοῦ 1958, ποὺ πάνω της ἔχει γραμμένο καὶ τὸ Ἀπολυτίκιό του:  

“ Τὸν λαμπρὸν Βασιλέα καὶ τῶν πιστῶν μέγα καύχημα καὶ τῶν νυμφαίων τὸ κλέος, Ἰωάννην τιμήσωμεν, ἐν ὕμνοις καὶ ὠδαῖς πνευματικαῖς, τὴν μνήμην ἐπιτελοῦντες αὐτοῦ, συμφώνως ἀνακράζοντες. Δόξα τῷ σὲ Δοξάσαντι, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῶν ἐνεργούντι διὰ σου πάσιν ἰάματα”

Τέλος νὰ ἀναφέρουμε τὸ συγκλονιστικὸ κείμενο, τὸ ὁποῖο διαφωτίζει τὴν ἑλληνικὴ καὶ ὀρθόδοξη συνείδηση τῶν «Ρωμαίων βασιλέων», ποὺ διασώζει ὁ ἀείμνηστος καθηγητὴς τῆς Ἱστορίας Ἀπόστολος Βακαλόπουλος καὶ ἔχει τίτλο «Τοῦ ἀοιδίμου βασιλέως κυροῦ Ἰωάννου τοῦ Δούκα πρὸς τὸν τότε Πάπαν Γρηγόριον Θ΄>> (1227-1241) καὶ ἡ ὁποία εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὴ γιὰ τὶς ἰδέες ποῦ ἐπικρατοῦν στοὺς βασιλεῖς τῆς Νίκαιας μετὰ τὸ 1204. Ἔντονη εἶναι ἡ ἑλληνολατρία καὶ ἡ ἐθνικὴ ἑλληνικὴ συνείδησή τους, ποῦ βαθμιαία ταυτίζεται μὲ τὴν Ὀρθοδοξία.  Ἐδῶ παρατηροῦμε καθαρὰ πῶς γεννιοῦνται καὶ δροῦν οἱ πολιτικὲς ἐκεῖνες ἀντιλήψεις, ποῦ ἀποβλέπουν στὴν ἀπελευθέρωση τῶν σκλαβωμένων ἑλληνικῶν χωρῶν, καὶ οἱ ὁποῖες προσαρμοσμένες ἐπιζοῦν ἐπὶ Τουρκοκρατίας μέσα σὲ νέες συνθῆκες. Καὶ τελικὰ πῶς διαμορφώνουν τὸ περιεχόμενο τῆς λεγόμενης Μεγάλης Ἰδέας».

Τὸ κείμενο ξεκινᾶ μὲ τὴν ἔκπληξη τοῦ Ἰωάννη Βατάτζη πῶς τόλμησε ὁ Πάπας νὰ τοῦ ζητήσει νὰ παύσει νὰ διεκδικεῖ τὴν Κωνσταντινούπολη ἀπὸ τὸν Φράγκο ἡγεμόνα , ὁ ὁποῖος τὴν κατέχει ἀπὸ τὸ 1204. Γράφει μὲ ἑλληνικὴ ἀξιοπρέπεια καὶ διπλωματικὴ εἰρωνεία ὁ Βατάτζης, ἀφοῦ προσδιορίσει στὴ ἀρχὴ ποιὸς εἶναι ὁ γράφων: «Ἰωάννης ἐν Χριστῷ τῷ Θεῶ πιστὸς βασιλεὺς καὶ αὐτοκράτωρ Ρωμαίων ὁ Δούκας τῷ ἁγιωτάτω πάπα τῆς πρεσβυτέρας Ρώμης Γρηγορίω σωτηρίας καὶ εὐχῶν αἴτησιν». Ἀποδίδουμε στὴν νεοελληνικὴ ὁρισμένα ἀπὸ τὰ κυριώτερα σημεῖα τῆς ἐπιστολῆς: «Ἐγὼ ὡς βασιλεὺς θεωρῶ ἄτοπα τὰ ὅσα μου γράφεις καὶ δὲν ἤθελα νὰ πιστεύσω ὅτι εἶναι δικό σου τὸ γράμμα, ἀλλὰ ἀποτέλεσμα τῆς ἀπελπισίας κάποιου ποῦ βρίσκεται κοντά σου, καὶ ὁ ὁποῖος ἔχει τὴν ψυχὴ τοῦ γεμάτη κακότητα καὶ αὐθάδεια. Ἡ ἁγιότητά σου κοσμεῖται ἀπὸ φρόνηση καὶ διαφέρει ἀπὸ τοὺς πολλοὺς ὡς πρὸς τὴν σωστὴ κρίση. Γι’ αὐτὸ δυσκολεύθηκα πολὺ νὰ πιστεύσω ὅτι εἶναι δικό σου τὸ γράμμα ἂν καὶ ἔχει σταλεῖ πρὸς ἐμέ.» Ἀξίζει νὰ θαυμάσουμε τὴν ἔλλειψη δουλικότητος τοῦ Βατάτζη πρὸς τὸν Πάπα ἂν καὶ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη οἱ Ἕλληνες τῆς Νικαίας ἤσαν οἱ ἀδύναμοι καὶ ὁ Πάπας ἦταν ἡ ὑπερδύναμη τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν. Καὶ συνεχίζει ὁ Ἰωάννης Βατάτζης διατρανώνοντας τὴν ἐθνικὴ συνείδησή του: «Γράφεις στὸ γράμμα σου ὅτι στὸ δικό μας γένος τῶν Ἑλλήνων ἡ σοφία βασιλεύει... ὅτι, λοιπόν, ἀπὸ τὸ δικό μας γένος ἀνθησε ἡ σοφία καὶ τὰ ἀγαθά της καὶ διεδόθησαν στοὺς ἄλλους λαούς, αὐτὸ εἶναι ἀληθινό. Ἀλλὰ πῶς συμβαίνει νὰ ἀγνοεῖς, ἢ ἂν δὲν τὸ ἀγνοεῖς πῶς καὶ τὸ ἀπεσιώπησες, ὅτι μαζὶ μὲ τὴν βασιλεύουσα Πόλη καὶ ἡ βασιλεία σὲ αὐτὸν τὸν κόσμο κληροδοτήθηκε στὸ δικό μας γένος ἀπὸ τὸν Μέγα Κωνσταντῖνο, ὁ ὁποῖος ἐδέχθη τὴν κλήση ἀπὸ τὸν Χριστὸ καὶ κυβέρνησε μὲ σεμνότητα καὶ τιμιότητα; Ὑπάρχει μήπως κανεὶς ποῦ ἀγνοεῖ ὅτι ἡ κληρονομιὰ τῆς δικῆς του διαδοχῆς (σ.σ. τοῦ Μ. Κωνσταντίνου) πέρασε στὸ δικό μας γένος καὶ ἐμεῖς εἴμαστε οἱ κληρονόμοι καὶ διάδοχοί του; Ἀπαιτεῖς νὰ μὴν ἀγνοοῦμε τὰ προνόμιά σου. Καὶ ἐμεῖς ἔχουμε τὴν ἀντίστοιχη ἀπαίτηση νὰ δεῖς καὶ νὰ ἀναγνωρίσεις τὸ δίκαιό μας ὅσον ἀφορᾶ τὴν ἐξουσία μας στὸ κράτος τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὸ ὁποῖο ἀρχίζει ἀπὸ τῶν χρόνων τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου καὶ  ἔζησε ἐπὶ χίλια χρόνια ὥστε ἔφθασε μέχρι καὶ τὴν δική μας βασιλεία. Οἱ γενάρχες τῆς βασιλείας μου, ἀπὸ τὶς οἰκογένειες τῶν Δουκῶν καὶ τῶν Κομνηνῶν, γιὰ νὰ μὴν ἀναφέρω τοὺς ἄλλους, κατάγονται ἀπὸ ἑλληνικὰ γένη. Αὐτοὶ λοιπὸν οἱ ὁμοεθνεῖς μου ἐπὶ πολλοὺς αἰῶνες κατεῖχαν τὴν ἐξουσία στὴν Κωνσταντινούπολη. Καὶ αὐτοὺς ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρώμης καὶ οἱ προϊστάμενοί της τοὺς ἀποκαλοῦσαν Αὐτοκράτορες Ρωμαίων! Διαβεβαιοῦμε δὲ τὴν ἁγιότητά σου καὶ ὅλους τους Χριστιανοὺς ὅτι οὐδέποτε θὰ παύσουμε νὰ ἀγωνιζόμαστε καὶ νὰ πολεμοῦμε κατὰ τῶν κατακτητῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Θὰ ἀσεβούσαμε καὶ πρὸς τοὺς νόμους τῆς φύσεως καὶ πρὸς τοὺς θεσμοὺς τῆς πατρίδος καὶ πρὸς τοὺς τάφους τῶν πατέρων μας καὶ πρὸς τοὺς ἱεροὺς ναοὺς τοῦ Θεοῦ , ἐὰν δὲν ἀγωνιζόμασταν γι’ αὐτὰ μὲ ὅλη μας τὴν δύναμη...... Ἔχουμε μαζί μας τὸν δίκαιο Θεό, ὁ ὁποῖος βοηθεῖ τοὺς ἀδικουμένους καὶ ἀντιτάσσεται στοὺς ἀδικοῦντας.....»

Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α

Ὁ  Ἰωάννης ὁ Βατάτζης ἦταν ὁ δικαιότερος, καὶ πιὸ ἁπλὸς Αὐτοκράτορας τῆς Ρωμανίας τοῦ κακῶς λεγομένου <<Βυζαντίου>>. Ὁ ἴδιος ζοῦσε λιτὰ καὶ ἐφτίαχνε τὸ κτῆμα μόνος του. Μὲ τὴν ἀπογραφὴ ποὺ ἔκανε ἀφαίρεσε ἀπὸ τοὺς πλουσίους κάποια κτήματα καὶ τὰ μοίρασε στὸ λαό, ὥστε κανεὶς νὰ μὴν εἶναι ἀκτήμων. Ἀπαγόρευσε τὴ σπατάλη ἀκόμα καὶ στὸν ἰδιωτικὸ τομέα! Αὐτὸ ποὺ ὀραματίζετο ὁ Μαρξισμὸς μερικοὺς αἰῶνες ἀργότερα τὸ ἔκανε ὁ ἴδιος πράξη, ἀπὸ τότε, ὄχι μὲ λόγια καὶ θεωρίες, ἀλλὰ μὲ ἔργα, μὲ τὸ δικό του παράδειγμα, ἐμπνεόμενος ἀπὸ τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο! Ἐφτίαξε ἕνα καταπληκτικὸ κράτος προνοίας μὲ πάμπολα ἱδρύματα. Ὁ <<πένης βασιλέας>> ἀνασύστασε καὶ ὑπερδιπλασίασε τὸ κράτος του. Προσπάθησε μὲ διπλωματία νὰ μὴν κάνει πολέμους, καὶ ἐνῶ εἶχε τοὺς καλύτερους στρατηγούς, παρὰ μόνο ὅταν ὑπῆρχε ἀνάγκη. Τελικὰ δὲν ἀξιώθηκε νὰ ἐλευθερώσει τὴ Πόλη ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους, ἀλλὰ ἑτοίμασε ὅλο τὸ ἔργο γιὰ τὸν μετέπειτα διάδοχό του. Ἡ Ἐκκλησία τὸν ἀνέδειξε Ἅγιο καὶ ἐπειδὴ οἱ προφητεῖες μιλοῦν γιὰ κάποιον Ἰωάννη ποὺ θὰ ἀνακαταλάβει τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὁ θρύλος  θέλει αὐτὸν ὡς ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΙΑ ποὺ θὰ ξαναζωντανεύσει καὶ θὰ φέρει τὴν εἰρήνη καὶ τὴν δικαιοσύνη στὸ κόσμο καὶ τὴν ἐπικράτηση τῆς Ὀρθοδοξίας.
noiazomai.net